Dıseqc motor kurulumu . Diseqc motorlu anten kurmak aslında hiç de göründüğü kadar zor değildir. Üç işlem yapabilen ve biraz bilgisayar kullanabilen herkes (ki bu yazılanları okuyabilecek bilgisayar bilgisine sahip olan herkes yapabilir) artık profesyonel bir şekilde anten kurabilir. Sıfır hata ile kurulumu yapmak isteyen herkesin ekstra ihtiyacı olan şey sadece bir su terazisi ve pusuladır. Antenin kurulumuna başlamadan önce kurulumda gereksinim duyacağımız bazı bilgileri yaşadığımız yere göre uyarlayarak bir kenara not etmemiz gerekmektedir. Yani şimdi elimize bir kağıt kalem alarak balkona/çatıya çıkmadan önce bazı bilgileri not etmemiz gerekmektedir. Burada örnek olarak yazılanların tümü İstanbul’da yaşayanlar içindir. Verilen örneklerdeki değerleri; herkes tablolar ve programlar sayesinde kendi yaşadığı yere göre dönüştürecektir. 1. ÇANAK ANTENİM DÜNYADA HANGİ KONUMDA BULUNUYOR : Öncelikle yaşadığınız yerin enlem ve boylam bilgilerinin öğrenilmesi gerekmektedir. Bunun için Tablo-1′de verilen bilgiler ışığında il merkezlerine göre bulunduğunuz yerin enlem ve boylam bilgilerini bir yer not edin.(DİKKAT Tablodaki değerleri sadece il merkezinde oturuyorsanız dikkate alın) Eğer yaşadığınız yer bu tabloda bulunmuyorsa BURAYA tıklayarak “Search String” yazan yere yaşadığınız ili/ilçeyi/köyü yazarak enlem (latitude) ve boylam (longitude) bilgilerinizi bir kenara not edin. (İstanbul için Boylam=28.98.00, Enlem=41.01.00) 2. BİR TÜRLÜ ANLAŞILAMAYAN DOĞRU GÜNEY’İN (SIFIR NOKTASI, REFERANS NOKTASI) TESPİT EDİLMESİ : Sıfır noktamızı (doğru güneyi) bulabilmemiz için referans almamız gereken uyduyu belirlememiz gerekmektedir. Tanımlar bölümünde uyduların gökyüzünde bir yay çizerek durduğunu ve diseqc motorların doğu batı ekseninde bu yayı (klark kuşaği ) tarayarak uydulara yönlendiğini belirtmiştik. Gökyüzüne baktığımızda klark kuşağının en üst noktası (tepe noktasi ) bizim tam güneyimizdir (pusulada kuzey 0′a göre 180 derece). İşte biz, bu yüzden sıfır noktası olarak bizim tam güneyimizdeki yani klark kuşağının en tepesindeki uyduyu referans almak zorundayız. Uzayda uydular bu sıfır noktası tepe olmak üzere doğuya ve batıya doğru ufukta yay şeklinde dizilirler. Fiziksel olarak (Dünyanın yuvarlaklığı nedeniyle İstanbul’da yaşayanlar 450W Panamsat 1R ile 900E Yamal 102 arasındaki uydulardan ufuk çizgisi altında kaldığından yayın alabilirler-Lütfen dikkat ediniz eğer bu bölgeye transponder’larını yönlendirirseler demek istiyorum, yayın alırsınız demiyorum) Sıfır noktası yanlış ayarlanır ise motorun hareketi sırasında klark kuşağından sapma olur ve tepe noktasının solunda ve sağındaki birkaç uydudan başka hiçbir uydudan yayın alamayız. Tablo-1′de gördüğümüz gibi İstanbul’un koordinatlarında boylam olarak 28.98 değeri verilmişti. Yani İstanbul Greenwich 00 kabul edildiğinde 28 derece 98 dakika doğuda bulunmaktadır. İstanbul şehri ile yaklaşık aynı boylamda hangi uydu vardır ? Tabi ki 28.20 doğudaki Astra-2 uydusu. Bu durumda İstanbul’da gökyüzüne bakan bir kişi tam 180 derece güney yönüne baktığında en tepedeki uydu 28.20 doğudaki Astra-2 uydusudur ve diğer uydular gökyüzünde Şekil-1′de görüldüğü gibi sıralanır. İşte diseqc motorumuzda sıfır noktası doğru ayarlandığında bu şekildeki gibi bir yay çizerek gökyüzünü tarar ve uydulara yönlenir. Diseqc motorlar iki tiptir. Birincisi motor direğe montaj yapıldığında anteni taşıyan kol aşağı bakmaktadır (Stab HH). Diğerinde ise kol yukarı bakmaktadır.(Next, Geotrack, Moteck, Roxsat vs.) İkisinde de genel mantık tamamen aynıdır. Stab HH motorlar emsallerine göre çok sessiz çalışırlar, malzemesi daha sağlamdır ve dolayısıyla daha pahalıdır. 3. MOTORUN KUTUSUNDAN ÇIKARTILARAK PARÇALARININ MONTAJININ YAPILMASI KURULMASI : Her marka ve modelin montajı genel olarak birbirine benzemektedir. Fakat hangi model olursa olsun uygulanacak adımlar aynıdır. Önce motor kurulum şemasında belirtildiği gibi birleştirilir ve yere dik bir boruya bağlanır. Daha sonra aşağıya veya yukarıya bakan motorun koluna antenimiz bağlanır. Burada motorun montajını bunu uzun uzun anlatmaya gerek olmadığını düşünüyorum 4. MOTORU, BALKONDA VEYA ÇATIDA KURULACAĞI DİREĞE MONTE ETMEK : Kurulumun, belki de en hassas aşamalarında biri de burasıdır. Çünkü belki de kesilerek, delinerek, dubel çakılarak vs yapılan bir direk montajı düzgün yapılmaz ise en başa dönülmek zorunda kalınır. Motorun ve antenin bağlanacağı direğin yeryüzüne kesinlikle 90o açı yaparak monte edilmesi en önemli kurallardan biridir. Aksi takdirde motorunuz doğru güneye yönlense de Klark Kuşağı’na oturmaz. Şimdi, balkona, çatıya veya bahçeye motor ve anteninizin takılacağı direğin montajını yapın. Şekil-3 ve Şekil-4′teki gibi en önemli nokta kesinlikle yere dik olarak oturtulmasıdır. Bunun için en güvenli ve hassas yöntem bir su terazisi veya gönye kullanmak olabilir. 5. DISEQC MOTORUN DİREĞE BAĞLANMASI : Şimdi diseqc motorumuzu yere tam 90o (dik) açı yapacak şekilde sabitlediğimiz direğimize yerleştiriyoruz ve sıkıştırma kelepçelerini sıkıyoruz. Bu aşamada çok fazla sıkmaya kesinlikle gerek yoktur. Çünkü ileride ince ayar yapmamız gerekecektir. Aşağıya kaymayacak şekilde sıkmak yeterlidir. Şimdi alttaki kelepçeyi biraz daha fazla sıkın. Böylece anteni yerleştirdiğimize ağırlık yaparak aşağıya kaymasını önlemiş oluruz. 6. DISEQC MOTORUN YÜKSELTME AÇISININ (ELEVATION ANGLE) AYARLANMASI : 4. maddedeki direğin montajının yere dik olması kadar önemli bir hususta diseqc motorumuzun yükseltme açısının (elevation) doğru ayarlanmasıdır. Kolu yukarıya ve aşağıya bakan modellerin tümü için yükseltme açısı (elevation) bulunduğunuz enlemdir. Herkes bulunduğu konuma göre bu açıyı kendi enlem değerlerine ayarlasın. (Bulunduğu konumun enlemini bilmeyenler 1. maddeyi okusunlar .7. ÇANAK ANTENİN HAZIRLANMASI VE LNB’NİN TAKILMASI : Çanak antenimizi, kurulum kılavuzunda belirtildiği şekilde montajını yapıyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken LNB tutacağı için eğer offset anten kullanıyorsan mutlaka kullanılan kolun sağlam şekilde monte edilmesi, parabol anten kullanılıyorsa kurulum kılavuzunda belirtilen odak uzaklığının tam sağlanması ve kolların aynı boyda, eşit olarak ve simetrik bir şekilde sağlam olarak monte edilmesi gerekir. Şimdi anlatacağım LNB’nin çanak LNB tutacağına monte edilmesi kurulumun en hassas bölümlerinden biridir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus LNB’nin önden baktığımızda yer düzlemi ile (yeryüzü) paralel şekilde sabitlenmesidir. Yani diseqc motor sıfır noktasındaki uyduda iken kesinlikle sağa sola çevrili olmaması yeryüzüne paralel olması çok önemlidir.(LNB’ye sıfır noktasındaki uyduda polarizasyon verilmez) Bunun yanında ofset ve parabol antenler için LNB’nin en uç noktasının (yani FEED kısmının) kesinlikle çanak anten üreticisinin öngördüğü odak uzaklığında olması çok önemlidir 8. ÇANAK ANTENİN DISEQC MOTORUN KOLUNA MONTE EDİLMESİ : Artık direğe bağlanan diseqc motorumuz antenimizin montajı için tamamen hazırdır. Bu maddede yazılanların da uygulanması konusunda çok hassas olunmalıdır. Çünkü burada yapılan hata, diseqc motorunuzun çalışması esnasında klark kuşağına oturmama ve birkaç uydudan başka uydudan yayın alamama sonucunu doğurur. Diseqc motorlarda offset antenler de parabol antenler de kullanılmaktadır. Önce aldığımız anteni içinden çıkan kılavuza göre hazırlamamız gerekmektedir. Diseqc motorlar tipine göre 1.20 m.’ye kadar antenlerle sağlıklı çalışmaktadır. Daha büyük çapta bir anten kullanırsanız ilk etapta her şey düzgün gidiyormuş gibi görülebilir. Kuvvetli rüzgarların yükü ile zamanla antenin kulunda boşluklar meydana gelir ve bundan sonra hafif rüzgarlarda bile yayın kalitesi etkilenir. Bu yüzden 1.20 m. den büyük veya 17 kg.dan daha ağır antenleri kesinlikle diseqc motorunuza bağlamayın. Antenimizi kurduktan sonra dikkatlice diseqc motorumuzun koluna takalım. Burada dikkat edilmesi gereken konu antenin mount’unun kesinlikle simetrik olarak kola monte edilmiş olmasıdır. Şekil-10 ve Şekil-11′da motor kolu ile mount orta çizgisinin aynı hizada olması gerektiği hususu açıklanmıştır. Eğer çanak diseqc motorun koluna bir kelepçe ile takılıyorsa kesinlikle bu kelepçenin orta noktası ile mount’un orta noktası aynı hizada olmalıdır. (Şekil-12) Bu işlemler tamamlandıktan sonra yapmamız gereken elimize pusulamızı alıp çanak antenimizin arkasından baktığımızda, tam güneye (South- 180o) yönlendirilmesini sağlamaktır. Kullandığımız pusulanın bir miktar manyetik sapmasının olduğu dikkate alınmalıdır. Bu ayarı yaparken eviniz bir camiye bakıyorsa kıble yönünden de faydalanarak yön bulabilirsiniz. Ben ilk ayarlarken pusula kullanmadım camiden faydalanarak doğru güneyi tahmin ettim. Ama teknolojiden faydalanmak her zaman dogru olandır. Fakat zaten biraz sonra doğru güneydeki uyduyu ayarlarken ince ayar yapacağımızdan bu sapmayı karşılayacağız.9. MOTORUN LNB (LNB’ İLE MOTOR ARASINDAKI ) VE REC (UYDU ALICI/DISEQC SWITCH VE MOTOR ARASINDAKI ) BAĞLANTILARINI YAPMAK : Diseqc motorumuz ve çanak antenimiz artık bağlantılarının yapılması için hazır hale gelmiştir. Diseqc motorumuzun üzerinde iki adet F-Connector’le bağlantı yapılacak bağlantı yeri mevcuttur. Bunlardan biri uydu alıcımızdan gerekli enerjiyi taşır (yani uydu alıcımızla motor arasında bağlantı kurar) diğeri ise LNB ile motor arasındaki bağlantıyı kurar. 12. USALS DESTEĞİNE SAHİP OLMAYAN BİR UYDU ALICISI VEYA DISEQC MOTOR İLE UYDU ALICISINDAN AYARLARIN DISEQC 1.2 MODU YARDIMIYLA YAPILMASI: Diseqc motorumuzun, antenimizin ve uydu alıcımızın tüm bağlantıları tamamlanmıştır. Ayarların rahat bir ortamda yapılabilmesi için bir ufak TV’yi antenimizin yanında bulundurmamız gerekmektedir. Çünkü ince ayarlar yaparken TV’nin yanımızda bulunması gereklidir. Burada anlatacaklarım Next 8000 XCAM model uydu alıcısı kullanılarak verilmiştir. Diğer uydu alıcılarında da benzer menü ve ayarlar yapılmaktadır. Arkadaşlar kendi uydu alıcılarında benzer menülerden ayarları seçsinler. Şimdi uydu alıcımızı açalım ve kumandamızdan sırasıyla “Menü-Uydu Ayarları-Diseqc pozisyoner” seçeneklerini seçelim.(Şekil-16, Şekil-17) Şimdi karşımıza Şekil-18′teki gibi (seçeneklerde farklılıklar olabilir) gibi bir menü karşımıza gelecektir.Öncelikle Şekil-20′deki “Motoru Çevir” menüsünden “Ortaya” seçeneğine gelip OK tuşuna basılır. Eğer tüm bağlantılar doğru yapıldıysa motor çalışır ve dönerek sıfır noktasına gelir (genelde motor kutusundan ilk çıktığında sıfır noktasında bulunmayabilir) Ayarlarımızı Diseqc 1.2 modunda yapacağımızdan “Uydu İsmi” yazan yerde, İstanbul için örnek verdiğimize göre 28.20 doğudaki Astra-2 uydusu seçilir. Başka yerlerde yaşayan arkadaşlarımız kendi sıfır noktalarına denk gelen uyduyu seçecektir. Örneğin Bitlis’te yaşayanlar için sıfır noktasındaki uydu 420 doğudaki Turksat 1C uydusudur. (Bulunduğunuz yerin boylamı ile aynı noktada bulunan uydu.) Daha sonra “İşlem” yazan seçenekten <Diseqc Motor> seçelim. Şimdi sıfır noktamızdaki 28.20 doğudaki Astra-2 uydusundan sinyal alabileceğimiz uygun bir bir TP (transponder) seçmeliyiz. Örneğin TP-D4S (AlJazeree -11.527 Vertical SR=27.500) İstanbul’dan alınabilmektedir. ARTIK BENCE İŞİN EN ZOR E ZAHMETLİ KISMINA GELDİK. Şu andaki durumda olmazsa olmazlarımızı sıralayalım. 1. Çanak antenimizdeki LNB ile motorun LNB girişi arasındaki bağlantıla yapılmış olmalı. 2. Uydu alıcımız ile Diseqc motorun REC girişi arasındaki bağlantı yapılmış olmalı. 3. Çanak antenimiz simetrik bir şekilde motorun üzerinde duruyor olmalı. 4. Çanak antenimiz tam pusula güneyini gösteriyor olmalı. 5. Motorumuzun oturduğu direk yeryüzüne dik pozisyonda olmalı 6. LNB’miz çanak antenimizin ucunda tam yere paralel duruyor olmalı (polarizasyon verilmemeli) 7. Motorumuzun yükseltme açısını (bulunduğumuz enlem) doğru olarak ayarlamış olmamız gerekmektedir. 8. Motorumuz monte olduğu direkte sağa sola dönebilecek şekilde olmalıdır. Vidaları çok sıkıştırdıysanız biraz gevşetebilirsiniz . Tüm bunların tam olarak sağlandığından eminsek Şekil 28′deki ekran karşımızda iken çanak antenimizin başına geçeceğiz ve tam güney noktasonda ekrandaki TP için “Kalite çubuğunda en yüksek sinyali yakalamaya çalışacağız.Gerçekten de işin bu bölümü en zor ve sıkıcı bölümdür. Bunun için motorun üzerindeki yükseltme açısı ile kesinlikle oynaymayın sinyali bulmak için çanak antenimizin üzerindeki yükselme açısı ile ayar yapın. Doğu-Batı yönünde doğru güneyde durmasını sağlamak için ise disecq motoru bağlandığı boruda çok hafif şekilde döndürün. (Şekil-24, Şekil-25) Binbir güçlükle de olsa, sinyali bulduğumuzda anteninizin çapına göre sinyal alabilirsiniz. Ben bu sinyali 120 cm. GES çanakla aldım. Şimdi “Pozisyon Hafızası” nı OK’leyerek motorun o andaki konumunu hafızaya alalım. ekran çıktığında eğer o uydu ile ilgili hafıza var ise direk karşımıza o numara çıkar veya biz YEŞİL renkle belirlenen boş bir hafızaya pozisyonu seçerek OK tuşuna basarız Sıfır noktamızı başarılı bir şekilde belirleyip uydumuzu diseqc motorumuzun pozisyon hafızasına kaydettikten sonra diğer uyduları tek tek sırasıyla bulabılırız. Ben örnek olarak Türksat uydusunu bularak posizsyon hafızasına nasıl alacağımızı göstereceğim. Daha sonra doğu-batı yönünde bulunduğunuz konuma göre tüm uyduların bulunmasını ve hafızaya alınmasını siz yapabilirsiniz. Üstteki “UYDU İSMİ” yazan yere basarak açılan menüden Turksat 42 E uydusunu seçiyoruz. (Şekil-31). Daha sonra “KONTOL” yazan yerde “Otomatik” seçiyoruz ve sonra “YÖN” yazan yerde kumandamızın sol çubuğuna bir kere basarak otomatik olarak motorun doğuya (sola) dönemsini sağlıyoruz. (Şekil-32) Mootorumuz o uydudaki TP’den sinyal aldığında otomatik olarak duracaktır. Burada en önemli konu, lütfen uydu ararken seçilen transponderı Tablo-2′den bakarak seçelim. Aksi takdirde zayıf bir TP’den sinyal alamayız ve motor limite kadar döner. Bir konuyu da atlamadan devam etmek istemiyorum. Burada biz motoru otomatik olarak döndürmek yerine “Manuel” seçerek adım adım da döndürebilirdik. Hemen hemen bütün diseqc motorlar için toplam tam olmasa da sekiz tek dokunma ile hareket 1 dereceye denk gelmektedir. Yani motoru adım adım (tek dokunuşla) sekiz kere döndürdüğümüzde yaklaşık olarak 1 dereceye denk gelmektedir. Türksat 1C uydusndan sinyalimizi bulduğumuza göre şimdi hassas ayarı yapalım bunun için “YÖN” bölümüne gelerek kumandanın sağ sol tuşu ile anteni doğuya ve batıya doğru adım adım döndürüyoruz ve en güçlü sinyalı aldığımız yerde yine yukarıda anlatıldığı şekilde motor pozisyonunu kaydediyoruz.