Bios Nedir? Bios Ayarları Nasıl Yapılır?

[h=4]Bios Nedir?[/h]Bilgisayar donanımlarından

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

üstünde bulunan ve konum itibariyle çok küçük olmasına karşın işlevsel yönden bilgisayarın en temel parçası olan bu aygıt ile bilgisayarın açılış sırasında yapması gereken tüm komutlar ve donanımsal olarak yapılması gereken tüm işlemleri denetleyen ve ayarlamaları üzerinden yapan bir parçadır. Yani bilgisayar açılırken hangi aygıtların hangi sıraya göre okunması gerektiğini, hangi kartların çalıştırılıp çalıştırılamayacağını veya hangi aygıta ne kadar gerilim verilmesi gerektiği gibi konularla birlikte daha birçok uygulamayı yapabilen bir parçadır. Basic Input - Output System (Temel Giriş Çıkış Sistemi) isminden türetilmiştir.
Teknik olarak baktığımız zaman Bioslar, EEPROM olarak adlandırdığımız hafıza entegrelerinin üstüne, anakart ile uyumlu çalışabilecek şekilde çeşitli yazılımların monte edilmesi sonucu oluşturlar. EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory) türünde entegreler oluşturularak kullanılan biosların boyutları çok büyük değildir ve yeni nesil anakartlar da yönetilmesi gereken işlemlerin çoğalmasından dolayı daha büyük boyutlara sahip bios lar içinFlash Bellek entegreleri kullanılmaktadır. Bu entegrelerin en büyük özelliği elektriksel sinyaller ile hafıza üzerinde değişiklik yapılabilmesidir. Aslında bu entegrelerde EEPROM yapısındadır.
ROM (Read Only Memory) yani sadece okunabilir bellek olarak kullanılan bölümlerinde, firmalar tarafından yüklenen ve özel müdahale haricinde içindeki bilgileri silinemeyen bir yapıya sahiptir. Örnek verecek olursak bios menüsünü açtığımız zaman karşımıza gelen menü veya yazılar ROM bellekte saklandığı için sabittir ve silinemez, fakat bu menülerin içindeki ayarlar biosun farklı bir bölgesindeki kısımları etkilediği için buralarda değişiklikler yapılabilmektedir. Örnek olarak first boot device seçeneğini değiştirdiğimiz zaman Biosun ayar hücrelerinden bir tanesini değiştirmiş oluruz ve bu bilgi bios hafızasına kaydedilir.
Bios hafızasındaki bilgiler elektrik gittiği zaman bile silinmez. Aslında flash bellek yapısında olmasına rağmen bios içindeki bilgileri koruyan bir pil bulunmaktadır. Bu pil çıkarıldığında veya bios resetlendiğinde, kalıcı bölge ROM haricindeki veriler tekrar eski hallerine gelmektedir. Bu nedenle ayar bölgeleri RAM (Random Access Memory) gibi davranmaktadır. Aşağıda bir Bios Entegresinin anakart üzerindeki hali gözükmektedir.

Bu resimdekinin dışında birçok bios şekli ve tasarımı değişik markalarca üretilmektedir. En çok bilinen ve kullanılan markalar;
» Award Bios
» Ami Bios (American Megatrends Inc)
» MR Bios (Microid Research Inc)
» Phoenix Bios (Phoenix Technologies)
Yukarıda saydığımız markalar neredeyse tüm anakart üreticileri tarafından kullanılan bios çeşitleridir. Bu firmalar ise genellikle Winbond, ATMEL, SST gibi chip üreticilerinin ürettiği flash bellek - eeprom entegrelerini kullanmaktadır. Bu bios çeşitlerini kullanan anakart üreticilerinden bazılarını sayacak olursak;
» ABit, AOpen, Asus, Biostar, Epox, GigaByte, DFI, IBM, Intel, Megastar, Asrock, MSI, Toshiba.
[h=4]Bios Nasıl Çalışır?[/h]Bios içinde firma tarafından üretilen bir yazılım olduğunu söylemiştik. Bu yazılım entegrenin giriş çıkış portlarına çeşitli sinyaller vermektedir ve verilen bu sinyaller yapılan ayar değişikliklerine göre değişim göstermektedir. Çıkış sinyalleri entegre üzerinden gerekli veri yolları kullanılarak gerekli birimlere iletilmektedir. Yani bios tek başına sadece bilgi akışını sağlamaktadır, ayarlamaları teknik olarak yapan birimler genellikle anakart üzerinde kullanılan diğer bölgelerdeki entegre ve elektronik parçalardır.
Örnek verecek olursak

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

çalışma gerilimini bios üzerinden değiştirdiğimiz zaman, bios verilen gerilim ayarını direk olarak işemciye yansıtamamaktadır. İlk olarak regulasyon bölümüne gerekli dijital sinyalleri göndererek ne yapması gerektiğini o bölüme anlatmakta ve bunun sonucunda da regulasyon bölümü biosdan aldığı emri uygulayarak işlemcinin çalışma voltajını, alınan emir doğrultusundaki değere taşımaktadır.
Biosun çevre birimler ile ortak çalışarak değişiklikleri ayarladığını bu örnek ile biraz anlamış olduk. Peki elektrik gittiği zaman bios üzerindeki veriler nasıl silinmiyor diye merak ediyor olabilirsiniz. Bu konu hakkında yukarıda kısa bir açıklama yapmıştık. Bios entegresi elektrik kesilse bile yardımcı bir kaynak olan anakart pilinden enerji sağlamaktadır. Bunun sonucunda sürekli enerji ile beslendiğinden dolayı üzerindeki bilgiler gitmemektedir. Anakart pili çıkarılsa dahi üzerindeki ayar bilgileri gitmekte fakat sabit bilgileri yani bios üreticisi tarafından oluşturulan bilgiler hiçbir zaman gitmemektedir. Aşağıdaki resimde bios ile bios pilinin birlikte görünümü mevcuttur.

[h=4]Biosun Görevleri Nelerdir?[/h]Yukarıdaki örneklerle çok az bir kısmını anlattığımız bios görevlerine biraz bakacak olursak;
» Başlangıç Sürücüsünü Ayarlar: Bilgisayar açılırken hangi sürücünün önce okunması gerektiğini belirler. Normalde bu ayarda öncelikle harddisktir fakat bazı durumlarda first boot yani ilk sürücünün cd rom olarak belirlenmesi tercih edilir.
» Parça Voltajlarını Ayarlar: Bilgisayar üzerindeki işlemci, ram, ekran kartı, chipset, anakart ve daha birçok parçanın çalışma gerilimlerini biostan değiştirebiliriz. Örnek verecek olursak overclock yapılırken işlemci ve ram gibi parçaların voltajlarını yükseltmek gerekmektedir işte bu ayarları bios yapmaktadır.
» FSB Hızlarını Ayarlar: Bilgisayardaki parçaların FSB yani çalışma frekansları, başka bir değişle o parçanın çalışması için gerekli olan frekans değerlerini de bios ile değiştirebiliriz. Örnek olarak 66MHZ düzeyinde çalışan bir ekran kartının FSB değerini 69 yapabiliriz. Buradaki ama FSB hızı ile parçaları hızlandırmak dolayısıyla bilgisayarı hızlandırmaktır. En çok FSB ayarları değiştirilen parçalar İşlemci ve Ram dir.
» Parçaları Açma-Kapamaya Yarar: Mesela anakart üzerinde bulunan ses veya ethernet kartı gibi kartların aktifleştirilip pasifleştirilmesini sağlar. Bazı durumlarda bu kartları kullanmayabiliriz ve bunları kapatarak güç tasarrufu sağlarız.
» Çalışma İstatistiklerini Gösterir: Bilgisayar çalışırken elde edilen, işlemci sıcaklığı, işlemci voltajı, diğer parça voltajları, anakart sıcaklığı, fsb hızları gibi birçok istatistiği bios menüsü altında görebiliriz.
» Başlangıç Ayarlamalarını Yapar: Bilgisayar açılırken birçok temel bilgi ve ayarı bios üzerinden almaktadır. Bu ayarlamaları bios menüsü altında değiştirebilirsiniz. Ayrıca saat tarih gibi ayarlarda bios menüsünden yapılabilmektedir.
Bu temel özelliklerin dışında biosların birçok görevi daha bulunmaktadır. Fakat hepsine değinmek çok fazla olacağından sadece temel özelliklerinden bahsettik.
[h=4]Bios Menüsü Nasıl Açılır?[/h]Genellikle üreticilerin birçoğu aynı yöntemi kullanmayı tercih etmişlerdir. Bilgisayarı açtıktan sonra sürekli Delete tuşuna basarak veya basılı tutarak bios menüsüne erişim sağlayabiliriz. Fakat bazı üreticiler farklı erişim yöntemleri sundukları için bunlarda bilgisayar açılırken F1, F2, F10, ESC gibi tuşlara basmak gerekmektedir. Siz ilk olarak Delete tuşuna basarak açma işlemini gerçekleştirmeyi deneyiniz.
[h=4]Bios Ayarları Nasıl Yapılır?[/h]Bios menüsüne giriş yaptıktan sonra ayarlamaları yapabileceğimiz ana menü karşımıza gelmektedir. Genelde menüler bir kaç çeşittir. Aşağıdaki resimde Phoenix Bios menüsü gözükmektedir.

İşte tüm ayarlamalar bu menüler üzerinden yapılmaktadır. Menü şekilleri farklı bile olsa genellikle isim benzerliği olduğu için size bu resimdeki menüler ve alt menüleri hakkında biraz bilgi verelim;
» Main: Basit ayarlamalar ve bilgilerin bulunduğu menü. Alt menüleri aşağıdadır;
- System Time: Saat ayarını buradan yapabilirsiniz.
- System Date: Tarih ayarını buradan yapabilirsiniz.
- Primary Master: Birinci bölümün ilk sürücüsü
- Primary Slave: Birinci bölümün ikinci sürücüsü
- Keyboard Features: Klavye ayarları buradan yapılmaktadır.
- System Memory: Bios değiştirilemez hafıza büyüklüğü
- Extended Memory: Bios ek hafıza büyüklüğü
» Advanced: Gelişmiş bios ayarları bu bölümde yapılmaktadır.
- Internal Mouse: Dokunmatik mouse ayarı.
- LCD Panel View Expansion: LCD monitörler için geliştirilmiş görüntü özelliği.
- Silent Boot: Açılış özellikleri buradan belirlenir. Logo açılışı, yazılı açılış ve siyah ekran açılışı olarak 3 bölüme ayrılır.
- USB Operation Mode: Usb hızınızı buradan ayarlayınız. USB2.0 ve 1.1 olmak üzere iki seçenek mevcut. Yeni anakartların hepsi usb2.0 standardına göre yapılmaktadır.
- Remote Power On: Lan üzerinden bilgisayarı açmanızı sağlamak için.
- Legacy USB Support: Usb veri yolu desteği.
» Security: Bios güvenlik ayarları bu bölümden yapılmaktadır.
- Set Supervisor Password: Bu şifre ile bios ayar menüsüne sadece şifreyi bilen kullanıcılar girebilecektir. Normalde şifre yoktur.
- Set User Password: Bu şifre ise sadece menü erişim şifresidir. Bir kez girildikten sonra değişiklik yapmak için bir daha sorulmaz. Bu şifreden önce Supervisor şifresi belirlenmelidir. Bu şifre ile giriş yapıldığı zaman bazı menüler aktif olmayacaktır.
- Password on boot: Bu kısımda ise yukarıdaki iki şifreden herhangi biri girildiği zaman ve bu bölüm aktifleştirildiği zaman bilgisayar boot menüsüne girilmese bile açılırken bu şifreyi girmeden devam edemezsiniz. Bilgisayarı açmak için yukarıdaki oluşturduğunuz şifrelerden birini girmeniz yeterlidir.
- Fixed disk boot sector:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

karşı koruma sağlamaktadır. Write Protect aktif iken koruma aktifleşir.
» Boot: Bilgisayarın açılışı sırasında hangi sürücülerin hangi sıraya göre okunması gerektiğini bu bölüm belirler. Diskette Drive, ATAPI CD-ROM Drive, Network, Hard Drive gibi seçeneklere sahiptir. Bunlardan hangisinin önce başlamasını istiyorsak onu ilk sıraya taşımalıyız.
[h=4]Bios Güvenliği[/h]Bazı durumlarda bios lar işletim sisteminin çalışmalarından etkilenerek veya zararlı virüsler nedeniyle tahrip olabilmekte ve veri kayıpları yaşanabilmektedir. Bu gibi durumları önlemek için yeni nesi bios larda birçok güvenlik konulmuştur. Ayrıca işletim sistemindeki açıklarında birçoğu kapatılarak online erişim kısıtlanmıştır. Bunların haricinde veri kayıplarını engellemek için bazı anakart üreticileri dual bios adını verdikleri çift bios sisteminin devreye sokmaktadırlar.
Bu yöntem ile aynı anakrtta aynı özelliklere sahip ikinci bir (backup bios) yedekleme biosu bulunmaktadır. Yapılan her ayar otomatik olarak bu biosa aktarılmaktadır. Eğer ana biosta bir sorun olursa ikinci bios devreye girerek üzerindeki yedeği ana biosa aktaracak ve sorun çözülecektir. Aşağıdaki resimde dual bios özelliğine sahip bir anakart ve ana bios (main bios) ile backup biosu gözükmektedir.

[h=4]Bios Sürümü Nasıl Güncellenir?[/h]Bazı durumlarda anakart üreticiniz bios sürümünü yükseltmekte ve bios kabiliyetlerine bazı eklemeler yapmaktadır. Bu gibi durumlarda bios güncelleme işlemi yapabilmeniz için birkaç yol bulunmaktadır.
- İlk yöntem başlangıç bios disketi oluşturarak bu disket ile bios sürümünü yükseltmeniz olacaktırki artık yeni nesil anakartlarda bu hiç tavsiye edilen bir yöntem değildir.
- İkinci yöntem ise anakart üreticisi size anakartın yanında çeşitli aygıtların olduğu bir cd vermektedir. Bu cd içerisinde bios update yani bios güncelleme yazılımları bulunmaktadır. Bu yazılımlar ile bios modelinize bakabilir ve internet üzerinden yeni modellerler çıkmış ise kurulum yapabilirsiniz. Artık bios güncelleme işlemler işletim sisteminiz açıkken bile yapılabilmektedir.
[h=4]Bios ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları[/h]Bios şifresini unuttum ne yapmalıyım?
Yapmanız gereken bilgisayar kapalı ve fişi çekili iken bios pilini çıkarmanız ve 5 dakika bekledikten sonra tekrar takmanız olacaktır. Bu işlemden sonra bios ayarlarınız komple orjinal haline yani bios default hale dönecektir.
Biosu Ayarlarken Hata Yaptım Ne Yapmalıyım?
Yapmanız gereken bios menüsüne girmeniz ve Load Defaults bölümünü bularak bios defaults ayarlarına dönmeniz olacaktır. Bu ayarlamayı yaptıktan sonra değişiklikleri kaydedip çıkınız ve bilgisayarı yeniden başlatınız.
Önemli: bios ile ilgili yapacağınız değişiklikler donanımlarınızı birinci derecede etkileyebildiği için yanlış yapılan işlemler ile parçalarınıza zarar verebilir hatta hiç kullanılmaz hale getirebilirsiniz. Bunları engellemek için yapacağınız değişikliklerden önce iyice araştırma yapın hatta varsa bilgili arkadaşlarınızdan yardım isteyiniz. Bu gibi sebeplerden oluşacak donanım sorunlarından firmalar sorumlu olmayacağı için garanti kapsamı dışına çıkar ve maddi zararlara hata oluşabilecek bilgi kayıplarından ötürü maddi ve manevi zararlara uğrayabilirsiniz.

 

Bölüm-1

Çoğumuz BIOS denen terimi duymuşuzdur. Sistemimiz açılırken ekranın alt tarafında yazan “Press DEL (F2 ya da F1 de olabilir) to enter setup” satırı ilgimizi çekmiştir ama BIOS’ a girdiğimizde, İngilizce bilsek bile, anlamadığımız bir sürü teknik terim vardır. Peki nedir bu

BIOS ?

İnceleyeceğimiz BIOS türü, en yaygın olarak kullanılan; “Award BIOS”. Aslında yeni anakart ve BIOS’ larda (Award olsalar bile) bunlara yeni seçenekler eklenmiş olabilir (örneğin işlemci hızını seçmemizi, ısısını belirlemenizi, fan dönme hızını belirlemenizi sağlayan seçenekler); ancak tüm BIOS’ larda aşağıdakilere benzer seçenekler vardır.

Bu arada BIOS’ a deneme amaçlı girip de yaptığı değişikliklerden dolayı başına bir şey gelmesinden korkanlar, Exit Without Saving seçeneğiyle yapılan herhangi bir değişikliği kaydetmeden çıkabilirler.Ama yaptığı değişikliklerin etkilerini göremezler.

CMOS Setup Utility:

CMOS, BIOS verilerini tutan yarı iletkene verilen isimdir (Complementary ****l Oxide Semiconductor). BIOS setup’ ı ilk açtığınızda ekrana gelen menüye CMOS Setup adı verilmiştir. Klavyedeki OK tuşlarıyla buradaki seçeneklerden birisinin üzerine gelip Enter tuşuna bastığımızda ya alt menülere geçilir, ya da bu seçenekler zaten kendi başlarına birer komuttur; bu komut yerine getirilir. BIOS Setup’ ın tüm pencerelerinde olduğu gibi bu pencereden de Esc tuşuna basarak çıkılabilir.

NOT: Bundan sonra çeşitli BIOS ayarlarından bahsederken “Enabled” ve “Disabled” terimlerini kullanacağız. “Enabled” o ayarın aktif konumda olduğunu, “Disabled” ise devreden çıkarılmış olduğunu gösterir.

Standart Cmos Setup:

Ana menüden bu bölüme girdiğinizde, temel sistem ayarları ve sistem saati ile ilgili seçeneklere ulaşabilirsiniz.
Bunların işlevleri şöyle:Date/Time.(Saat/Tarih)
Sistem saatini ve tarihini buradan ayarlayabiliriz. Aslında sistem saatini ve tarihini Windows veya DOS’ tan da ayarlayabiliriz. İşletim sistemlerinin saat ve tarihleri BIOS’ takilerden farklı olmaz. Birinde yapacağınız değişiklik diğerini de etkiler.

Sabit Diskler.
Burada bilgisayarımızda tanımlanmış sabit diskleri ve CD-ROM sürücüleri görebiliriz. Ancak eğer IDE Diskimiz yok da SCSI Diskimiz varsa burada görünmez. Bu durumda MODE bilgisi tüm disk sürücüler için AUTO konuma getirilmiştir ve SCSI diskleri bulmak için her açılışta otomatik tarama ile bulur. Eğer ki burada hiçbir disk tanımlanmış değilse, ana menüden “IDE HDD Auto Detection” seçeneği ile BIOS’ umuzun disklerimizi tanımasını sağlayabiliriz. Bu HardDisk tanıtma konusuna sonradan gireceğimiz için şimdilik kisa geçiyoruz.

Disket sürücüler.
Her PC’ de bir disket sürücü vardır ve o disket sürücüler bu bölümden tanıtılır PC’ mize. Genelde (bir ara 2.88 MB’ lık disket sürücüler çıkmıştı, ama bunun diskleri yaygınlaşmadığından artık kullanılmıyor) disket sürücüler 1.44 MB, 3.5 inç olarak seçilir.

Video.
Bu, monitörünüzün tipi ile ilgili bir ayardır. Eskiden 40 veya 80 sütunluk CGA veya mono monitörler varken bu işe yarardı. Artık hep renkli VGA veya SVGA monitörler kullanıldığı için bu ayar EGA/VGA olarak bırakılıyor.

Halt-On.
POST, yani BIOS’ un gerçekleştirdiği donanım testleri sırasında bir donanım hatası ile karşılaştırılırsa sistem durur. Halt-On seçeneği ile bazı hataların dikkâte alınmamasını, POST işleminin devam ederek sistemin açılmasını söyleyebilirsiniz. Bu seçenekler aşağıdaki gibidir:

No errors
POST hiçbir hatada durmaz.

All errors
Bıos bir hata tespit ettiğinde POST durur ve size bu hatayı düzeltmeniz için uyarıda bulunur.

All, But Keyboard
POST klavye hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Diskette
POST disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Disk/Key
POST klavye ve disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.

Bellek Bilgileri.
Bu alandaki bilgilerde bir değişiklik yapamazsınız. Burada geleneksel (base), uzatılmış (extended) ve diğer bellek kapasiteleri hakkında

Bios ayarlarınmı çok iyi bilmek son kullanıcı için gerekli olmayabilir fakat bilgisayar kullanırken onun hakkında ne kadar çok bilgiye sahip olursak, bilgisayarımızın da o kadar sahibi oluruz ve karşılaştığımız sorunlarla daha çabuk ve bilinçli olarak başa çıkabiliriz.

Bölüm 2

BIOS Features setup:

Bu bölümde sistem performansını artırmak veya bazı sistem özelliklerini tercihlerinize göre belirlemek için seçenekler bulunur. Bazıları, anakartınızı tasarımına göre olduğu gibi (default) bırakılmalıdır.

CPU Internal Core Speed.
Bu sayfadaki ekran görüntüsünde görülmese de bazı anakartların özelliğine bağlı olarak burada işlemcinin hızı görülür. Bazı BIOS’ larda bu değiştirilebilir bir seçenek değildir. Ancak bazı anakartlarda işlemci terfileri için bu bir seçenek olarak verilmiştir ve işlemci hızını anakart üzerindeki karışık jumperlar ile değil, doğrudan BIOS yazılımından ayarlamanıza izin verir. Bazı BIOS’ larda ana menüde CPU&CHIPSET SETUP adlı ayrı bir bölümü de yer alabilir.

Virus Warning.
Bu seçenek “Enabled” konumuna getirilmişse diskin boot sektöründe veya bölmeleme tablosunda (partition table) kazara veya virüsler marifeti ile değişiklik yapılmasını engeller. Boot virüsleri için güzel bir önlemdir. Ancak diski FDISK ile biçimlenirken veya Windows kurulurken bu bölmeler de değiştirildiği için, bu seçeneği “Disabled” konumuna getirmezseniz, diski FDISK ile bölmeleyip format atamazsınız. Anakart kitapçığınızda bu seçeneğin sürekli “Disabled” konumunda tutulması gerektiği de yazıyor olabilir. Bunun nedeni, yeni işletim sistemlerinin bunu gerektirmesidir.

CPU Internal Cache.
Bazı BIOS’ larda “CPU Level1 cache” olarak da görünür. PII işlemcilerde önbellek işlemci üzerindedir. Sık kullanılan bazı bilgiler disk veya sistem belleği (RAM) yerine, geçici olarak hızlı önbellekte tutulabilir. Böylece bazı işlemler daha hızlı gerçekleştirilir. Sisteminizin performansını artırmak için bu seçeneği sürekli “Enabled” konumunda tutmalısınız.

[B]BIOS Update.
BIOS yongası ile bütünleşik BIOS güncelleme modülünün işlemciye gerekli bilgileri iletmesini sağlar.

[B]CPU Fast String.
Performansı artırır. Bu yüzden “Enabled” konumunda durmalıdır.

[B]Quick Power On Self Test.
POST işleminin dört kez yerine (bazı PC’ lerde üç kez) bir kez yapılmasını sağlar. Sistemin hızlı açılmasını sağlamak için “Enabled” konumunda olması gerekir.

[B]BOOT Sequence.
PC’ niz açıldığında BIOS’ un işletim sistemi için önce hangi sürücüye bakması gerektiğini söyler. Sistemi açılış disketiyle açacaksanız, bu sırayı A, C ... olarak değiştirebilirsiniz. Ama bu, açılışın biraz yavaşlamasına yol açar. Hızlandırmak içinse C, A ... olarak durmalıdır. Yeni BIOS’ larda (Celeron Board’ lardan başlayarak sonrakiler. Bazı MMX anakartlarda da CD-ROM seçeneği bulunabilir.) sistemin CD-ROM sürücüden veya diğer sürücülerden açılması için CD-ROM, E, F, LS/ZIP gibi seçenekler de bulunur.


[B]HDD Sequence SCSI/IDE First.
Bazı yeni BIOS’ larda SCSI ve IDE diskleri bir arada kullananlar için konulan bu yeni seçenek, SCSI’ ye ayarlandığında sistemin SCSI diskten açılmasını sağlar. IDE ve SCSI sürücüler üzerinde birden fazla işletim sisteminin boot edilmesinde de kullanılabilir.

[B]Boot Up Floppy Seek.
Bu seçenek “Enabled” konumunda ise, açılışta disket sürücü bir kez aranır. Ama “Disabled” konumundaysa sistem ara sıra disket sürücüyü yoklayarak doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Sisteminizin ara sıra işlemi kesip disket sürücüyü yoklamasını istemiyorsanız “Enabled” konumuna getirin; çünkü DEFAULT ayarı “Disabled” dır.

[B]Floppy Disk Access Control.
Bazı BIOS’ larda bulunan bu ayar, sabit diskten disket sürücüye dosya kopyalanmasını engeller. R/W (Read/Write) seçilmişse, diskete yazma yapılabilir ve disket okunabilir.

[B]IDE HDD Block Mode Sectors.
Bu seçenek, disklerde veri transferi başına bir sektör yerine her transferde birden fazla sektörün işleme alınmasını sağlayarak disk performansını artırır. Tüm yeni diskler bu özelliği destekler. Bu tür yeni disklerde seçenek “HDD Max” olmalıdır.

[B]Boot Up NumLock Status.
Klavyenizin sağındaki numerik tuş dizisi - klavyenizde NumLock tuşu basılı ise – rakamları yazmak için de kullanılabilir, ok ve fonksiyon (sayfa yukarı/aşağı kaydırma, metin sonuna/başına gitme vs.) tuşları olarak da. BIOS’ ta bu seçeneği “On” durumuna getirirseniz; sistem açıldığında NumLock tuşuna basmışsınız gibi olur ve numerik klavye rakamları yazar.

[B]Gate A20 Option.
Bu seçenek, sistemin 1 MB üzerindeki uzatılmış belleği (extended memory) nasıl kullanılacağı ile ilgilidir. “Fast” seçilmişse, sistem yonga seti Gate A20 yi kontrol eder. “Normal” e ayarlanmışsa klavye denetçisindeki bir pin bunu denetler. Gate A20’ yi fast olarak seçmek, özellikle Windows ve OS/2 de sistem performansını artırır.

[B]Typematic Rate.
Üç seçenek halinde bulunur. (Bazı BIOS’ larda, “BIOS Features Setup” ekranın sağ tarafında yer alır.) Klavyede basılı tutulan bir tuşun tekrarlanma hızını ayarlayan bu seçeneklerden ilki ‘Typematic Rate Setting’ dir ve “Enabled” konumuna getirildiğinde ikinci ve üçüncü seçeneklerin ayarlanabilmesini sağlar. “Typematic Rate (chars/sec)” adlı ikinci seçenek, klavyede bir tuşu basılı tuttuğunuzda, saniyede aynı karakterden kaç adet yazacağını belirtir. Pek gerekli bir ayar olduğu söylenemez. Üçüncü ayar olan Typematic Rate Delay ise, bir klavye tuşunu basılı tuttuğunuzda, aynı karakterin tekrarlanarak yazılması için arada kaç milisaniye süre olması gerektiğini belirler.

[B]Security Option.
Siteminize ve BIOS Setup’ taki ayarlara başkalarının ulaşamaması için BIOS Setup’ tan nasıl şifre koyabileceğinizi yazının ilerleyen bölümlerinde öğrenebilirsiniz. Bu seçenek ise bu şifrelerin sistem için mi yoksa BIOS Setup için mi olacağını belirler. Burası önemlidir. Hani bazen şifre koyduğunuz halde sisteminiz olağan durumunda açılır da akıl erdiremez, belki de sinirlenirsiniz “şifre koydum ama yürürlüğe girmedi” dersiniz. Bu gibi durumlarda buradaki ayar “Startup” konumundadır. Yapmamız gereken sadece Security Option’ a girip bu ayarımızı “System” konumuna getirmektir.
Diğer durumda şifre BIOS Setup’ a girmek için çalışır.

[B]PS/2 Mouse Function Control.
Yeni sistemlerde fare bir COM portuna değil, yuvarlak bir PS/2 portuna bağlanır. Bunun için bir PS/2 mouse’ unuzun olması gerekir. İşte bu ayar “Auto” ise sistem açılışta PS/2 fareyi tanır ve IRQ12’ yi bu fareye ayırır. Aksi halde IRQ12 başka kartlara ayarlanabilir.

[B]PCI/VGA Palette Snoop.
Bazı grafik kartları (örneğin grafik hızlandırıcılar) standart VGA olmayabilir ve renkleri düzgün şekilde göstermeyebilir. Bu ayarın “Enabled” yapılması sorunu giderir. Böyle bir sorununuz yoksa ayarın “Disabled” olarak bırakılması önerilir.

[B]OS/2 Onboard Memory >64MB.
OS işletim sistemiyle birlikte 64MB’ tan büyük DRAM kullanıyorsanız, bu ayarı “Enabled” yapın. Aksi halde “Disabled” olsun.

[B]Video ROM BIOS Shadow.
Bu ayar “Enabled” yapıldığında video BIOS’ unun ROM tipi bellekten RAM tipi belleğe aktarılmasını sağlar. RAM tipi bellek ROM’ dan hızlı olduğu için, “Shadow” adı verilen bu işlem sayesinde sistem performansı artar. Hemen bu seçeneğin altında bir dizi bellek adresi göreceksiniz. Bunlar ROM kullanan diğer kartlara aynı işlemi uygulamak içindir. Ancak kitapçıklarına bakarak bu kartların hangi adresleri kullandığını öğrenmeli, ona gör bu seçenekleri “Enabled” konumuna getirmelisiniz. Çünkü bu işlem 640-1024K arasındaki bellekten çalar.

Bu bölümde anakartlar hakkında ince ayar bilgilerini ve gerçekten de işimize çok yarayacak olan, bizi uğraştırmaktan kurtaracak bazı ayarları öğreneceğiz. Örneğin yazıcı, tarayıcı ya da fax-modem kurarken anakart üzerinde yapılması gereken bazı standart ayarlar, ayrıca dahili ve harici fax-modem kurarken hangi ayarlara başvuracağımızı, Ram’ lerle anakart arasındaki bağlantı noktalarını inceliklerini öğrenmiş olacağız.

[B]Bölüm-3

[B]CHIPSET Features Setup :

Anakartın yonga seti ile ilgili ayarlar bu kısımda bulunur. Günümüzde çoğu anakartta bulunan yonga seti ve bellek ayarları ile ilgili seçenekleri bu bölümde inceleyeceğiz.

[B]EDO Auto Configuration.

Bu ayar genelde default olarak 60 ns’ ye (nanosaniye) ayarlanmıştır. Eğer EDO RAM tipimizi biliyorsak 50 ns’ lik ve 70 ns’ lik RAM’ imiz varsa buna göre ayarı 50 ya da 70 ns’ ye getirebiliriz. EDO RAM ile ilgili diğer ayarlar teknik bilgi gerektirdiğinden olduğu gibi bırakmakta yarar var.

[B]SDRAM Configuration.

Sistemimizde SDRAM tipi bellek kullanıyorsak ki, çoğumuz en az Celeron işlemcili PC kullanıyoruz ve Celeron PC’ lerden başlayarak SDRAM kullanılır. Bellek hızımızı buradan belirleyebiliriz. LX yonga setli anakartlarda 8, 10 veya 12, BX anakartlarda 100 MHz’ lik RAM kullanılıyor ve 6 ya da 8 ns olmalıdır. SDRAM ile ilgili diğer bilgiler de teknik bilgi gerektirir. Ayarları olduğu gibi bırakıyoruz.

[B]8/16 Bit I/O Recovery Time.

8 ve 16 bitlik ISA kartlar için zamanlama. Default ayarlarda bırakılmalıdır.

[B]Memory Hole at 15M-16M.

Bu ayarı “Enabled” yaparsak, belleğin 15-16 MB arasındaki kısmını bu ayarı özellikle gerektiren ISA kartlara ayırır. Sistemimizde ISA kart yoksa ve bu ayar hâlâ “Enabled” sa sistem belleği 1 MB az gözükebilir. Özel bir durum olmadıkça bu ayarı “Disabled” olarak bırakmalıyız.

[B]PCI 2.1 Support.

Bazı BIOS’ larda bulunan bu ayar, PCI 2.1 standardının desteklenmesini sağlar. “Enabled” konumunda bırakılmalıdır.

[B]DRAM are xx bits wide.

Pariteli bellek kullanıyorsanız bunlar 36 bit’ lik olarak kabul edilir. Örneğin iki pariteli bellek modülü varsa bu ayar 72 olarak görünür. Paritesiz bellekler ise 32 bit’ liktir. Yine iki bellek modülü varsa bu ayar 64 görünür.

[B]Data Integrity Mode.

Hata düzeltmeli (ECC) bellek kullanıyorsanız bu ayar ECC yapılmalı, aksi halde Non-ECC olarak bırakılmalıdır.

[B]Onboard ****** Port 1.

Birinci seri portun bellek adresini ve IRQ’ sunu gösterir. Bazı dahili modemler bu portu (COM1) kullanır ve seri portun iptal edilerek dahili veriyoluna yönlendirilmesini gerektirir. Bu durumda seri port “Disabled” ayarına getirilir. Seri Port 1’ in default bellek adresi ve IRQ’ su 3F8H/IRQ4’ tür.

[B]Onboard ****** Port2.

İkinci seri portun adresini ve IRQ’ sunu gösterir. Seri port 1 için söylediklerimiz bu port için de geçerlidir. Seri port 2’ nin default bellek adresi ve IRQ’ su 2F8/IRQ3’ tür.

[B]On Board Parralel Board.

Paralel portun bellek adresini ve IRQ sunu gösterir. Default değeri, 378H/IRQ7’ dir. Bir PC’ ye paralel portlu giriş çıkış (I/O) kartı bağlanarak paralel port sayısı üçe çıkarılabilir. Ancak bu bellek adresi ve IRQ’ larında çakışma olmamalıdır.

[B]Paralel Port Mode.

Default ayar “normal” dir. Bu, portun normal hızda, ama tek yönlü çalışmasını sağlar. EPP Modu portun çift yönlü ve maksimum hızda çalışmasını, ECP çift yönlü ve maksimum veri transfer hızından daha hızlı çalışmasını, ECP+EPP modu ise normal hızda çift yönlü çalışmasını sağlar. Özellikle tarayıcı, yazıcı gibi cihazlar bu modları kullanır.

[B]ECP DMA Select.

ECP modu hızlıdır,ama bir DMA (Direct Memory Access-Doğrudan Bellek Erişimi) kanalının kendisine ayrılmasını ister. Seri porta ECP veya ECP+EPP modlarından birini kullanan bir aygıt takmışsanız ve seri portu buna göre ayarlamışsanız, işte bu seçeneği default ayarı olan “Disabled” dan çıkarıp DMA1 veya 3 kanalına ayarlamalısınız.

[B]UART2 Use Infrared.

Bu ayar “Enabled” konumuna getirildiğinde, anakart üzerindeki infrared özelliği devreye girer ve ikinci seri UART portu anakart üzerindeki infrared konnektörüne ayırır. Infrared cihazlar, kablo gerektirmeden kızıl ötesi ışınlarla PC ile veri alışverişinde bulunurlar; ancak bunun için sisteme bu konnektör yardımı ile bir IrDA alıcısı bağlanmalıdır. IrDA alıcımız yoksa bu ayarı “Disabled” da bırakabiliriz.

[B]Onboard PCI IDE Enable.

Bu ayarı kullanarak birincil IDE kanalını, ikincil IDE kanalını veya her ikisini birden (“boot” seçeneği ile) aktif konuma getirebilirsiniz. Normalde her iki IDE kanalını da açık tutmalısınız, ancak sadece SCSI sürücüye sahip sistemleri için her iki kanal da “Disabled” konumuna getirilebilir.

[B]IDE Master/Slave PIO/DMA Mode.

IDE kanalına (o veya 1) master ve slave olmak üzere ikişerden dört IDE sürücü bağlanabilir. IDE aygıtları farklı modlara (0,1,2,3) sahip olduğu için bunların bağımsız olması gerekir. Bu ayarı Auto konumuna getirirseniz, IDE sürücüleriniz optimum performansa göre ayarlanır.

[B]CPU Warnig Tempature.

İşlemci ısısı kaç dereceye gelince sistemin alarm vereceğini belirler. İşlemci ısısının üst ve alt baremini buradan belirleyebilirsiniz. İşlemci ısısı buradaki limitleri aşarsa, sistemde kurulu uyarı mekanizması devreye girer.

[B]Current CPU Tempature.

Anakartımızda ısı sensörleri varsa, işlemci ısısını gösterir.

[B]Current System Tempature.

Sistemimizde (anakartın çeşitli yerlerinde) ısı sensörleri varsa, bu alan sistem ısısını gösterir.

[B]Current CPUFAN 1/2/3 Speed.

Anakartımızın bu iş için bir denetleme sistemi varsa sistemimizdeki üç CPU fanının hızını gösterir

[B]Bölüm-4

Bu bölümlerde sistemimizin güç tüketimini yönetmeyi ve PCI veri yolu yuvalarını ayarlayarak PnP (Plug and Play), Tak ve Kullan işletim sistemlerinden yararlanmayı, ayrıca yapılan işlemleri kaydetmeyi ya da yanlışlık yaptıysak kaydetmemeyi, bilgisayar açılışına şifre koymayı detaylı bir şekilde öğreneceğiz.

[COLOR=red][B]POWER Menegement Setup:[/B][/COLOR][B]

[B]Power Menegament.

Güç yönetim modlarının ana denetim masasıdır. Ayarı “Max Saving” e getirirseniz sistem kısa bir süre kullanılmadan durursa güç tasarruf moduna girer. “Min Saving” de aynı işlemin yürürlüğe girmesi daha uzun zaman alır. “Disabled” güç yönetim modunu devreden çıkarır. “User Define” seçeneği de el ile ayarlanabilir seçeneğini aktif kılarak kullanıcının kendi tercihlerini yapmasını sağlar.

[B]PM Control By APM.

Sisteminizde Gelişmiş Güç Yönetimi yüklüyse bu seçeneği “Yes” olarak ayarlamak güçten yapılan tasarrufu biraz daha artırabilir.

[B]Video Off Option.

Bu seçenek monitörün ne zaman güç koruma tasarrufuna geçirileceğini belirler. All Modes Off (tüm modlarda kapama); Always On (daima açık); Suspend Off (Suspend moduna kapama) ve Susp, Stby Off (Suspend ve standby moduna kapama) seçenekleri vardır.

[B]Video Off Method.

Monitörün ne şekilde askıya alınacağını (uykuya geçeceğini) belirler. Şu seçenekler olabilir. DPMS, Blank Screen, V/H Sync+Blank. DPMS (Display Power Menegement-Görüntü Güç Yönetimi) özelliği, ekran kartınızı –Tabii bu VESA DPMS özelliğini destekliyorsa- denetler. Blank Screen sadece ekranı karartır ve sadece güç yönetim özelliği olmayan monitörlerde kullanılır. V/H Sync+Blank seçeneği ekranı karartır veya yatay/dikey taramayı kapatır. Yeni monitör ve ekran kartlarında DPMS seçeneği kullanılır.

[B]Video Off After.

Sistemin sırayla düşük güç korumasından yüksek korumaya geçmişseniz, hangilerinde ekranın karartılacağını belirler.

[B]Modem Use IRO.

Sistemi modem sinyali ile uyandıracaksanız yani uzaklardan telefonla evimizdeki PC’ yi açtırabiliriz. Bu durumda modemin IRQ’ sunu seçmemiz gerekecektir.

[B]PM Timers.

Bazı Bios’ larda, bu pencerenin çizgilerle sıralanmış ayrı bir bölümünde bulunan PM Timers ayarları güç yönetim zamanlamalarını belirler. Bu bölümde ise diski güç tasarruf moduna geçiren “HDD Power Down” süresi ve sistemin Uyku,Bekletme ve Askıya Alma (Doze Standby, Suspend) Modlarına geçmeleri için gerekli süreler ayarlanabilir. Sistem bir aktivite olunca, örneğin klavyede basılan bir tuş ilgili IRQ kanalına sinyal gönderince tekrar harekete geçer.

[B]Power UP Control.

Yine aynı pencerede ayrı bir bölmede yer alan bu grupta sistemin ne zaman otomatik açılacağı belirlenir. “Soft-Off” özelliğine sahip anakartlarda sistem bir düğme ile veya yazılım aracılığıyla kapatıldığında elektrik doğrudan kesilmez sistem askıya alınır.

[B]PWR Button<4 sec.

Bu ayar “Soft-Off” a getirildiğinde, PC açma ve kapama düğmesi 4 saniyeden daha az basılı tutulduğunda sistem normal olarak kapanır. Suspend seçeneğinde ise düğmenin iki yönlü işlevi vardır; 4 saniyeden az basıldığında sistem uyku moduna geçer. “No Function” seçeneğinde ise düğme 4 saniyeden az basıldığında Soft-Off düğmesinin bu işlevini devreden çıkarır. Bu ayarlarsan bağımsız olarak düğme 4 saniyeden fazla basılı tutulduğunda sistem elektriği kesilerek kapanır.

[B]PWR Up On Modem Act.

Bu seçenek “Enabled” konuma getirildiğinde bilgisayar kapalı durumdayken modemden gelen bir sinyalle (modeme bağlı telefon numarası arandığında) açılır. Ancak bu sadece pc’ yi açar, eğer telefonu ilk çaldırışta bir fax, dosya vs. gönderiliyorsa muhtemelen ilk denemede olmaz, ikinci denemeyi de yapmamız gerekir.

[B]Automatic Power Up.

Sisteminizin günün belirlediğiniz saatlerinde otomatik olarak açılmasını sağlar.

[B]PNP/PCI Setup:

Ayarların karşısında “Yes” seçilmişse işletim sistemi aygıtla ilgili kesmeleri kendi ayarlar. Tak açlıştır işletim sistemi kullanmıyorsanız veya kesme ayarlarının (IRQ) sizin ayarladığınız gibi kalmasını istiyorsanız bu “No” ayarını kullanmanız gerektiğini göstermektedir.

[B]PnP Os Installed.

Tak çalıştır destekli bir işletim sistemi kullanıyorsanız (OS/2, Win9x..) bu ayarı “Yes” yapalım.

[B]Recources Controlled By.

Tak ve Çalıştır BIOS’ lar tüm boot işlemlerini ve Tak Çalıştır aygıtlarını kontrol edebilir. Bu ayar “Auto” ya getirilirse tüm IRQ ve DMA atamaları kaldırır; çünkü BIOS bu işlemi devralır. Bu ayar tüm PCI yarıkları için ayrı ayrı olabilir (4’ e kadar). Bu durumda “Recources Controlled By” yerine Slot 1 IRQ, Slot 2 IRQ vs. seçenekleri vardır. Tak Çalıştır sistemlerinde tümü Auto’ ya da getirilebilir.

[B]IRQ n Assigned to.

Tak Çalıştır olmayan kartlar ve aygıtlar belirli bir IRQ’ da çalışmak isteyecektir. İşte bir IRQ’ yu (kesme istemi) Tak Çalıştır olan veya olmayan kartlara göre buradan ayarlayabilirsiniz. Tak Çalıştır olmayan bir aygıt veya kart bu IRQ’ ya takılmış ise bu seçenek “Legacy ISA” (bası BIOS’ larda “No/ICU”) olarak ayarlanmalıdır. Tak Çalıştır kartlarda ise ayar “PCI/ISA PnP” (bazı BIOS’ larda “Yes”) olmalıdır. Aynı şekilde”DMA n Assigned To” diye bir seçenek de vardır. Aynı şey bu DMA ayarı için de geçerlidir.

[B]LOAD BIOS Defaults:

Bazı kullanıcılar, ana menüdeki bu seçeneğin, BIOS’ u fabrika ayarlarına döndürmeye yaradığını düşünürler. Ancak tüm yüksek performans özelliklerini kapatan bu seçenek, BIOS ayarları ile ilgili herhangi ciddi bir problem ile karşılaştığınızda kullanılır. Seçeneğin üzerine gelip enter tuşuna bastığınızda işlemi onaylayıp onaylamadığınıza dair bir sorgu ekrana gelir. Klavyeden “Y” yada “N” (yes - no) tuşlarıyla işlemi gerçekleştiririz.

[B]SUPERVISOR/User Password:

“Supervisor Password” hem BIOS setup’a Hem de sisteme şifre koyar. Yani şifreyi yazmadan BIOS ayarlarına da giremeyiz, PC’ miz de açılmaz. (Ancak Bıos Features Setup kısmındaki Security Option’ na dikkat) User Password ise sadece PC’ nin açılışına şifre koyar.

[B]HDD Low Level Format:

Bazı BIOS’ larda bulunan bu seçenek düşük seviyeli format atar. En son çare olarak kullanılır normal şekilde format atılamayan disklerde. Bir anlamda disk yüzeyini kazıdığı için gereksiz bir şekilde buradan format atmamak lazım gelir.

[B]Save & Exit Setup:

BIOS Setup’ ta yaptığımız değişikliklerin hiçbiri BIOS’ a kaydetmeden devreye girmez. Bu seçeneği “enter” layıp “Y” tuşuna basarsak yaptıklarımızı kaydederek ayarların kalıcı olmasını sağlarız. İyi bir yönü de BIOS’ ta yanlış bir ayar yaptığımızı düşünürsek buradan çıkmadan kaydetmemiş oluruz. İkinci çıkış şekli de aşağıda anlatılacak.

[B]Exit Without Saving:Yapyığımız değişiklikleri kaydetmeden BIOS Setup’ tan çıkmak için bu seçenek üzerine gelip “Enter” tuşuna basıp “Y” ile çıktığımızda bir şey kaydetmeden sistem açılışına geri döneriz[/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B][/B]

 

BIOS’dan Bellek Hızı Nasıl Ayarlanır?

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

“2400MHz’lik bellekler aldım ama BIOS’da 1600MHz olarak görüyor, bu sorunu nasıl çözerim?”
Anakartlar ve hızlı bellekler arasında yaşanan genel bir sorundur. Kullanıcı yeni nesil anakartına yüksek hızlı bellek taktığı zaman, belleğin etiketi üzerinde yazan değerlerde çalışmadığını görür. Aslında bu sorun değil, sadece ayar gerektiren basit bir işlemdir.
Intel Z87 yongasetli MSI Z87 MPOWER MAX’e 8GB sığalı 2400MHz’lik bellekler takılı olduğu halde, BIOS ekranının sağ üst köşesinde belleklerin 1600MHz’de çalıştığını görüyoruz. Bu sorunu halletmenin, daha doğrusu bellekleri doğal hızlarıyla çalıştırmanın yolu oldukça kolay:

İlk olarak BIOS’daki OC bölümüne girip X.M.P. seçeneğine tıklıyoruz. Kullandığınız anakartta farklı bir yerde olabilir ama anakartınız çok eski bir model değilse (H55, AMD 690G gibi) ve özellikle yeni nesil UEFI BIOS’a sahipse, X.M.P. seçeneğini hızaşırtma (OC) bölümünde bulabilirsiniz:

X.M.P.’ye tıkladığımızda karşımıza iki farklı seçim çıkıyor. Bunlar; kullanılan belleğin marka/modeline göre değişkenlik gösterse de genel olarak ikiden fazla değildir. Her seçim, bellek içinde kayıtlı olan farklı değerleri (zamanlamalar gibi) barındırır. Bunlara kısaca “hazır hızaşırtma profilleri” diyebiliriz. Profillerden birini seçip ardından “Ayarları Kaydet ve Çık” yardımıyla sistemi yeniden başlatıyoruz:

Sistem açılıp BIOS ana ekranına tekrar girdiğimiz zaman belleklerin 2400MHz’de keyifli bir şekilde çalıştığını görüyoruz:

Belleklerin doğal hızlarına çıkartılmasının diğer bir yöntemi ise “DRAM Frequency’dır”. Burada; BIOS üzerinde tanımlı olanlar arasında, kullandığımız belleğin hızını seçiyoruz. İşlem bittiğinde ise kaydedip sistemi yeniden başlattığımızda bellekler çalışması gereken hızlara ulaşacaktır:

 

BIOS Güncelleme

1 - BIOS NEDİR ?

BIOS adı “Basic Input / Output System” ( Temel Giriş / çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. ROM adını verdiğimiz “Read Only Memory” (Sadece Okunabilir Bellek) bir çip içine depolanmıştır.En son çıkan anakartların çoğu şimdilerde kullanıcılar tarafından kolayca güncellenebilen Flash BIOS olarak da bilinen EEPROM “Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory” ( Elektrikle Silinebilir Programlanabilir Sadece Okunabilir Hafıza) kullanmaktadır. (Daha önceki BIOS ların çipleri güncellenebilmek için anakarttan fiziksel olarak çıkartılır ve daha yenisi ile değiştirilirdi) Bilgisayarı ilk açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS dur.İlk olarak bilgisayarın donanımını tarar ve test eder (Bu işlem Power On Self Test veya POST olarak adlandırılır ) Daha sonra BIOS işletim sistemini yükler. BIOS içindeki bilgiler bazı zamanlar CMOS diye de adlandırılan SETUP programı ile değiştirilebilir.Run Time Service olarak adlandırılan aynı zamanda BIOS ‘un bir fonksiyonu olan komut kümesi bilgisayarın donanımını kontrol etme işleminde işletim sistemine ve uygulama programlarına yardım eder. (2) BIOS ,bilgisayarın donanımı hakkında tüm bilgiye sahip olur ve bu donanımların birbirleri ile haberleşmeleri işlemini BIOS üstlenir. (1) örneğin ses kartı, modem gibi parçaları üzerinde barındıran bir anakart aldığınızda, anakartınızın üzerine takılı olan aygıtların listesini işletim sisteminize BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen bir donanımı iptal ettiğimizde ise (örneğin, BIOS'dan anakartın ses özelliğini iptal ettik) işletim sisteminiz bu aygıtı artık görmeyecektir. Diğer taraftan, BIOS bir yazılım olduğundan, anakartın dengeli + performanslı çalışması için kullanıcılara ayar yapma olanağı sunuyor.
Bu paragraftan çıkartacağımız sonucu ise şöyle özetlersek daha kalıcı olabilir: "BIOS, anakartınızın özelliklerini ve üzerine takılı olan donanımların çalışması için gereken parametreleri, kullandığınız işletim sistemine aktaran, minik bir işletim sistemidir." çeşitli BIOS üreten firmalar vardır.Bunlar: AWARD, AMI ve Phoenix BIOS. Phoenix BIOS ile AWARD BIOS birleşerek, bazı anakartlarda ikisinin ortak ürünü olan BIOS'lardan kullanılmaya başlandı.

P6-BXA Model Bir Anakart üzerindeki Bios
Güç Düğmesine bastıktan hemen sonra, BIOS devreye giriyor ve POST (Power On Self Test)denen kısa bir analiz-test yapıyor. Bu analiz ile birlikte, üzerine takılı olan PnP (Tak ve çalıştır) aygıtları tanımaya olanak sağlıyor. Bir aksilik olduğunda bunu size yazılı mesaj olarak ya da ses ile bildiriyor. Tahmin edeceğiniz üzere, BIOS, -diğer anlamda- PC'nin boot etmesi için gereken bir sistemdir.!

2 - BIOS GÜNCELLEME NEDİR ?

Tıpkı işletim sistemlerinde olduğu gibi BIOS'lar da hata içerebilir. Eğer anakartınız bir donanım ile çalışmayı reddediyorsa, veya uyumsuzluk yapıyorsa, bu sorunları ve(ya) hataları BIOS güncellemeleri ile gidermek mümkün. Kısacası BIOS güncellemesi, anakartınızın üreticisinin çıkardığı daha yeni BIOS sürümünü, kullandığınız BIOS ile değiştirmektir. Ortada bir sorun yokken BIOS Güncellemek pek mantıklı değil. Ama yeni özellikler gelmiştir, kritik sorunlar giderilmiştir, o zaman BIOS’u güncelleriz. BIOS güncelleme sadece sorunları gidermek için yapılan bir işlem değil.. örneğin yeni bir işlemci çıktı, anakartımız teorik olarak bu işlemciyi destekliyor. Ama işlemciyi taktığımızda, işlemcinin yanlış algılandığını görüyoruz. Bu durumda BIOS ‘u güncelleriz ve yeni işlemcimizin tam olarak algılandığını görürüz. Bu güncelleme işini, BIOS yazılımının türüne göre veya anakart üreticisine göre farklı farklı yazılımlar ile yapabilmemiz mümkün. örneğin, AWARD BIOS kullanan bir kişi, BIOS güncelleme yaparken AWDFLASH programını kullanır. Anakart üreticine göre de değişir demiştik. Asus anakartlar AWARD BIOS kullanmasına rağmen, AFLASH adında kendilerine has bir program kullanırlar.

3 - BIOS GÜNCELLEME İŞLEMİ İÇİN NELER GEREKLİDİR?

BIOS güncelleme işlemi, eğer kurallara uyulmaz ise riskli bir iştir. Kurallara uyarsanız çok basit bir işlem. Eğer anakartınızın üreticisinin sayfasında yazılanlara harfiyen uymazsanız, BIOS yazılma işlemi başarısız olarak sisteminiz tekrar açılmayabilir. BIOS Güncelleme işlemlerine başlamadan önce, anakart üreticinizin yazdığı uyarılara tam olarak uyun.Gerekli olan ve bilmeniz gereken şeylere topluca bir göz atalım:
- Anakartınızın Markası & Modeli
- Anakartınızın üreticisinin Web Sitesi
- Anakartınız için gereken BIOS dosyaları ve sistem disketi
Anakart üreticilerini BIOS dosyaları için sunduğu direkt adresler ve programların adresleri:

ASUS :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

GigaByte:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Abit :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

MSI :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Soyo :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

INTEL :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

IWILL :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

FIC :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

SpaceWalker (Shuttle) :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Tyan :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

4 - ANAKARTIN MARKASINI VE MODELİNİ ÖĞRENME
AWARD BIOS
(1) BIOS güncelleme işlemini anakartımızın markasına ve modeline göre yaparız. Bu sebeple anakartımızın markasını ve modelini öğrenmek durumundayız. Satın aldığımız sistemin özelliklerine bakarız ve hiçbir şeyin yazılı olmadığı görülür. Aslında en garantili ve kısa yol kasanızın içini açıp, anakartın üzerinde isim aramak olacaktır. Bazı üreticiler, anakartın üzerine marka yerine bazen model yazabiliyorlar. Dolayısıyla markayı anlamak güçleşiyor. Fakat bilgisayarın kasasını açmadan da anakartın markasını ve modelini öğrenebiliyoruz.
Anakart üreticilerini, kullandığı AWARD ve AMI BIOS'lar sayesinde anlıyoruz. PC'yi açtıktan sonra RAM'ın sayıldığı ekranda iken Pause tuşuna basarak ekrandakileri inceleyin. En altta, ilk bakışta vasıfsız gibi duran bir çok rakam ve harf bulunuyor. İşte her üreticinin kendine has bir id(kimlik) numarası bulunuyor. Her üreticinin kimlik numarası farklı ve bu numara aşağıda işlevsiz gibi duran bir dizi rakam ve harfin içerisine gizlenmiştir. Fakat günümüzde çıkan son model anakartlarda, bu işlemlere fazla gerek kalmıyor. Markalı bir anakart aldıysanız, POST ekranındayken, anakartınızın markası ve modeli çok açık bir şekilde görünmektedir.


Fakat çoğu anakartta, kodlar yer alıyor. örneğin yukarıdaki resimde altı çizili ve işaretli yerlerde, marka ve model yerine, genelde kodlar yer alıyor ve biz bu kodları kullanarak anakartımızın markasını bulacağız.CTBIOS adlı bir progr*** eğer AWARD BIOS'lu bir anakarta sahipseniz, bu kodları kendisi analiz ederek, anakartınızın markasını sizlere söylüyor. Ama modelini söyleyemiyor. Her üreticinin sayfasında, anakartın modelini nasıl bulacağınız ile ilgili bilgiler yer almakta.
Bu programı,

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

adresinden çekebilirsiniz. Anakartımızın markasını nasıl bulacağımıza gelelim şimdi. Award BIOS'lar için, altını çizip B harfiyle işaretlenen yerde yazan yazıya bakın: 6A6S7M49C. Buradaki ilk 5 karakter, yani 6A6S7 anakartta kullanılan yongaseti hakkında bilgi verir. Bundan sonraki 6. ve 7. karakterler ise, yani M4, anakartınızın üreticisinin kod adını taşımaktadır. Son 2 karakter işimize yaramıyor. Bu kodlar her anakartın üreticine göre farklılık gösterir. Siz kendi anakartınızdaki kodları edindikten sonra

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

adresine giderek, BIOS String ID bölümüne bu kodu yazacaksınız ve sonuca ulaşacaksınız.
Bazı anakartlarda, A harfiyle işaretlenen yerde, Kuzey ve Güney Köprüsü bilgileri yer almakta. Ama i815, i820 gibi hızlandırılmış mimariyi kullanan yongasetli anakartlarda yongasetinin ismi yer alır.
Yukarıda görülen ekran resminde,sol üst köşede altı çizili yere bakarsanız Anakart Modeli - BIOS versiyonunu göreceksiniz. örneğin, W6167MS V 1. 3 şeklinde. W6167MS burada model, V 1. 3 ise kullanılan BIOS'un sürümünü belirtiyor.
AMI BIOS
· Sisteminizi kapatın
· Klavyenizi kasanızdan çıkartın veya tuşlardan birini basılı tutun.
· Sitemi açın ( klavye hatası ile karşılaşmanız gerekiyor)


· Ekranın sol alt köşesindeki harf ve sayılardan oluşmuş uzun diziye dikkat edin.
Bu dizi BIOS tanımlama dizisidir. Bu dizi aşağıdaki gibi görünür.
51-0102-005123-00111111-101094-AMIS123-P
Bu dizi 1991 ‘den günümüze olan bir anakartı işaret etmektedir. Bu BIOS tanımlama dizisi için BIOS tanımlama numarası 3. dizi bölümünde koyu olarak yer alan 005123 ‘dür.
DINT-1123-04990-K8
Bu dizi 1986’dan 1991 ‘e kadar olan BIOS ları işaret etmektedir..Bu BIOS tanımlama dizisi için BIOS tanımlama numarası 2. dizi bölümünde koyu olarak yer alan 1123’dür.
Eğer ikinci dizi kümesinin koyu renkli ilk numarası;
1, 2, 8, veya bir harf ise-bu NON-AMI Taiwan üretimi bir anakarttır.
3, 4, veya 5 ise- bu TRUE AMI anakarttır.
50 veya 6 ise - bu NON-AMI US yapımı anakarttır.
9 ise –bu Taiwan üretimi değerlendirme anakartıdır.
Not : Eğer tanımlama numarası NON-AMI bir anakartı işaret ediyorsa bu durumda anakartı size satan kişi veya kuruluşlarla temasa geçmeniz gerekmektedir.
(1) Son olarak, anakartınızın markasını ve modelini öğrendikten sonra yapacağınız işlem artık çok basit. Yukarıda verilen adresten ID Stirng'e göre sonuçları aldığınızda, size bu markanın Web sitesi adresi verilecektir. Anakartınızın üreticisinin Web adresine gidip, ürünler bölümünden sizin anakartınız ile ilgili olan sayfaya gidecek ve BIOS sayfalarından, anakartınız için olan BIOS dosyalarına ulaşacaksınız.
5 - AWARD BIOS GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamanız gerekiyor. Bunun için Win9x veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun.


PC'yi bu disket ile açmanız gerektiğinden, BIOS'a girip ADVANCED BIOS FEATURES menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücüsüne verin. Böylece sistemi disketten boot edebileceksiniz.
Anakartın modeline göre, kutucukta belirtilen BIOS dosyalarının adresine gidip, sizin anakartınız için en güncel olan BIOS dosyasını çekin. Ayrıca, AWDFLASH programını çekin ve diskete kopyalayın.


Daha sonra BIOS'a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin.Bilgisayarı disketten açtıktan sonra komut satırına awdflash.exe yazıp entere basın.Karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran çıkacaktır.


File Name to Program kısmına anakartınızın üreticisinin web sitesinden indirmiş olduğunuz yeni bios bilgilerini içeren .BIN uzantılı dosyanın diskinizdeki tam yolunu yazın.Bu işlemi yaptıktan sonra anakartınızın Flash tipi okunacak ve ekranda görülecektir.Aşağıda görüldüğü gibi Flash tipi “Winbond 29C020 / 5V “ olarak ekrana gelmiştir.Daha sonra en alt kısımda size "Do You Want To Save BIOS? " şu anda kullandığınız BIOS'u kayıt edip etmeyeceğinizi sorulur. "Y" tuşuna basarak bunu kabul edin.


Daha sonra sizden şu anki bios dosyanızı biryere yedeklemeniz için bir dizin ve dosya ismi girmeniz istenecektir. örneğin dosya ismi olarak ESKIBIOS.BIN verebilirsiniz


Bu işlemi yaptıktan sonra entere bastığımızda karşımıza “Now Backup System Bios to a file “ uyarı yazısı gelecektir


Bu işlem bittikten sonra alt bölümde ikinci bir soru belirecek: “Are you sure to program?” BIOS’u güncellemek istediğinize emin olup olmadığınız sorusuna “Y” tuşuna basıp devam edin.BIOS güncellenecek ve bilgisayarınız otomatik olarak tekrardan başlayacaktır.Post ekranında iken DEL tuşuna basarak BIOS'a girin ve LOAD SETUP DEFAULTS seçeneğini uygulayın. Değiştirmek istediğiniz ayarları değiştirip, kayıt edip çıkın.Açılışta POST ekranında sağ üst köşede göreceksiniz ki BIOS ‘un versiyonu değişmiştir. Böylece BIOS ‘u sağlıklı bir şekilde güncelleyebildiğinizi anlayabilirsiniz.
6 - AMI BIOS GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
Bir sistem disketi oluşturun . İnternetten çekeceğiniz ROM uzantılı dosyayı diskete kopyalayın. Aynı diskete yine internetten Ami703e.com dosyasını kopyalayın.ROM uzantılı bu dosyanın bir kopyasını acil durumlarda kullanabilmek için başka bir diskette saklayın ve dosya ismini AMIBOOT.ROM olarak değiştirin.Sistem disketi ile sistemi açın ve şunları yazın:
AMI703E xxxxxx.ROM
xxxxxx olan yere BIOS dosyasının ismini yazacaksınız.
"Y" tuşuna bastığınızda, güncelleme işlemi başlayacaktır. Programlama işlemi başarılı olursa, "Flash EEPROM Program Successful" mesajı görünecektir. Bir tuşa bastığınızda sistem yeniden başlayacaktır.
7 - BAZI ANAKART İÇİN GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
a - ASUS ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
ASUS Anakartlarda, genelde AWARD BIOS kullanılıyor. Sadece, şu an için eski bir kart sayılan ASUS K7M’de AMI BIOS kullanılmıştı. Onun haricinde, AWARD BIOS kullanılıyor. Fakat ASUS P3B-F dahil olmak üzere ondan sonra ASUS un çıkan tüm anakartlarında, alışık olduğumuz AWARD Moduler BIOS’un aksine, AWARD Medallion BIOS kullanılmıştır.!


Award Medallion BIOS
ASUS anakartların BIOS’unu güncellemek için, ASUS’a özel olan AFLASH programını kullanmak gerekiyor. K7M serisi için ise, Flash822.exe dosyasını kullanmak gerekiyor.
Genel olarak bakıldığında, Asus anakartların BIOS’unu güncellemek için iki adet dosyaya ihtiyacımız var. AFLASH.exe ve güncel BIOS dosyası.

Güncelleme İşlemleri :
Bir açılış disketi oluşturun.
AFLASH.EXE programını oluşturduğunuz diskete kopyalayın
Aflash.exe programını disketten çalıştırın ve “1.Save Current Bios to File” seçeneğini seçin.


ASUS BIOS dosyasını ASUS ‘un web sitesinden daha önceden oluşturmuş olduğunuz diskete indirin.
Ssistem disketti ile açılış yapın.
Sistem A sürücüsünde iken Aflash.exe yazıp enter tuşuna basın.
Ana Menü’de iken 2 numaralı seçeneği girin ve enter tuşuna basın.
“ Are you sure ?” sorusuna “Y” tuşuna basarak evet deyin.


Yeni BIOS bilgisi programlanmaya başlanır. Programlama işlemi bittikten sonra “Flashed Succesfully” yazısı görünür.


Karşımıza son gelen ekrandaki talimatları takip ederek BIOS güncelleme işlemini bitiririz.
Talimatlar: EPROM ‘u güncellediniz;Sistemi yeniden başlatıp sisteme girmeniz ve yeni BIOS ile güncellenmiş CMOS ‘u görmek için Load Setup Defaults seçeneğini seçmeniz tavsiye olunur.


b - GIGABYTE ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ

(6) Güncelleme İşlemleri :
· Bir sistem disketi hazırlayın..
Not:
A.Bu işlem disket sürücünüzdeki bütün bilgileri kaybetmenize sebep olacaktır.Bu sebeple dikkatli olunuz.
B. Tipik olarak 4 dosya disketinize transfer edilecek fakat bunlardan sadece command.com görünebilir olacaktır.
C. Son olarak disketinizdeki bu dosyaların güvenliği için yazmaya karşı koruma tırnağını açın.
· BIOS güncelleme dosyasını ve sıkıştırılmış haldeki awdflash.exe programını Gigabyte sitesinden indirin.
· Sıkıştırılmış awdflash.exe dosyasını pkunzip veya winzip gibi programlarla 1. adımda hazırlamış olduğunuz diskete açın.Daha sonra yine indirmiş olduğunuz yeni BIOS dosyasını da diskete kopyalayın.
Not:
Bu iki programı da aşağıda görmüş olduğunuz adresten bulabilirsiniz.

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

· Yeni hazırlamış olduğunuz disketi kullanmak için sisteminizi tekrardan başlatın.Sisteminiz disketten açılış yapsın.
· DOS komut satırında iken awdflash.exe dosya_adı.xxx komutunu yazın ve enter tuşuna basın. Dosya_adı.xxx dosyası sizin Gigabyte sitesinden indirmiş olduğunuz ve diskete kopyaladığınız bios güncelleme dosyasıdır.
· Sıradaki ilk seçeneğiniz, eski BIOS’u kaydetmek olacaktır.. Bu işlemi yapmanız tavsiye olunur. BIOS’u güncelledikten sonra yeni özelliklerden memnun olmayabilirsiniz.
A. Eski BIOS’u kaydetmeye karar verirseniz, yeni BIOS’un adıyla kaydetmediğinizden emin olun.Eğer eski bios’a yeni bios dosyası ile aynı ismi verirseniz eski bios bilgileri yeni bios dosyasının üzerine hiçbir uyarı olmadan yazılacaktır. En basit isim verme şekli ESKIBIOS.BIN şeklinde olabilir.
B. Eğer eski bios dosyanızı biryere kaydetmek istemiyorsanız en azından eski bios’ un versiyon numarasını biryerlere not alın. Hayır demek için ‘N’ tuşuna basarak bir sonraki adıma geçin.
· Eski BIOS’u kaydetmek için evet anlamında ‘Y’ tuşuna basın.
· Eski bios için bir isim verin ve enter tuşuna basın.
· Sıradaki ikinci seçeneğiniz BIOS’u güncellemek isteyip istemediğiniz olacaktır.
Evet demek için ‘Y’ tuşuna basın.
Not:
Bu adım çok kritiktir.Flash işlemi sürmekte iken kesinlikle klavyeye,reset tuşuna veya açma kapama butonuna dokunmayın.
· BIOS güncelleme işlemi tamamlandıktan sonra disketinizi disket sürücüden çıkartın ve sisteminizi tekrar başlatın. Açılışta POST ekranındayken BIOS versiyonunun değişmiş olduğunu göreceksiniz. Artık işlem tamamlanmıştır.
c - ABIT ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
(1) ABIT Anakartların hemen hepsi AWARD BIOS kullanıyor. Abit’in sitesi Türkçe olarak ta hizmet veriyor.
Abit’in Türkçe sayfalarına

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

adresinden ulaşabilirsiniz. önceden, Abit anakartların BIOS’unu update etmek için 3 adet dosya gerekiyordu; ama şimdi o sistem yok. İki dosyaya ihtiyaç duyacaksınız. Birincisi AWDFLASH programı, ikincisi ise BIOS güncellemede kullanacağımız BIN uzantılı yeni BIOS dosyası.
Güncelleme İşlemleri (örnek Anakart: ABIT SE6)
· önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor. Bunun için Win9x veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun. PC’yi bu disket ile açmanız gerektiğinden, BIOS’a girip ADVANCED BIOS FEATURES menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücünüze verin. Böylece sistemi disketten boot edebileceksiniz.
· Anakartınızın modeline göre, kutucukta belirtilen BIOS dosyalarının adresine gidip, sizin anakartınız için en güncel olan BIOS dosyasını çekin. Ayrıca, AWDFLASH programını çekmeniz gerekiyor. Daha sonra BIOS’a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin.
· Bilgisayarı disketten açtıktan sonra, komut satırına: awdflash dosya_adı.xxx
yazıp Enter tuşuna basın. Dosya_adı.xxx yerine, anakartımız için İnternetten çektiğiniz BIOS dosyasının ismini yazacaksınız. örneğin:
awdflash SE6_SW.BIN
· AWDFLASH programına girdiğinizde, size alt bölümde bir soru sorulacak : “Do You Want To Save Bios?” Şu anda kullandığınız BIOS’u kayıt edip etmeyeceğiniz sorusunu “Y” tuşuna basarak bunu kabul edin ve kayıt edilmesi için bir dosya adı girin . örneğin: eskibios.bin
· Bu işlem bittikten sonra, alt bölümde ikinci bir soru belirecek:
“Are you sure to program ” BIOS’u güncellemek istediğinizden emin olup olmadığınız sorusuna. “Y” tuşuna basıp devam ediyoruz.
· İşlem bittiğinde, bilgisayarınızı yeniden başlatarak BIOS’a girin ve LOAD SETUP DEFAULTS seçeneğini uygulayın. Değiştirmek istediğiniz ayarları değiştirip, kayıt edip çıkın. Abit, bu işi otomatikleştirmek için birkaç komut daha yazmanızı daha mantıklı buluyor. Bilgisayarınızı hazırladığınız sistem disketiyle açtıktan sonra komut satırına aşağıdakileri yazmak olacak :
awdflash SE6_SW.BIN /cc /cd /cp /py /sn /cks /r
Buradaki harflerin anlamları :
cc : Güncelleme işlemi bittikten sonra CMOS bilgilerini sil
cd : Güncelleme işlemi bittikten sonra DMI bilgilerini sil
cp : Güncelleme işlemi bittikten sonra PnP bilgilerini sil
py :BIOS’u Güncelle
sn : BIOS yedeği alma
cks : Güncelleşmiş dosyayı eskisi ile karılaştır
r : Güncelleme işlemi bittikten sonra sistemi yeniden başlat.
d - MSI ANAKARTLAR ve BIOS GüNCELLEMESİ
(1) MSI, anakartlarının bir çoğunda AWARD BIOS kullanılıyor. Fakat AMI BIOS kullanan bazı modelleri de bulunmaktadır.
Award BIOS Kullanan MSI Anakartlar İçin Güncelleme İşlemleri :
MSI, BIOS güncelleme işini kolaylaştırmak için, bütün dosyaları aynı dosya içinde sıkıştırıp sitesine koymuş. Anakartınızın modeline uygun dosyayı indirdikten sonra, bunu bir klasöre açın. Bu klasörün içine baktığınızda, Autoexec.bat dosyası göreceksiniz.Bunun anlamı güncelleme işleminin otomatik olacağıdır. Sistem disketinize, klasörünüzde yer alan tüm dosyaları kopyalayın, ve sistemi yeniden başlatın. İşlem bittiğinde bilgisayarınız yeniden başlayacaktır.Eğer otomatik olark değilde klasik yöntemle BIOS’u güncellemek istiyorsanız ve eğer AWARD BIOS’lu MSI anakarta sahipseniz, GigaByte anakartlar için anlatılan prosedürün aynısını MSI anakartlarda da uygulayabilirsiniz.
Ami BIOS Kullanan MSI Anakartlar İçin Güncelleme İşlemleri :
MSI’nin AMI BIOS kullanan anakartları da var. Bunlar için Güncelleme işlemlerine bakacak olursak :
· Bir sistem disketi oluşturun. İnternetten çekeceğiniz dosyayı diskete kopyalayın. Aynı diskete yine MSI’nin sitesinden çekeceğiniz AMIFL634.EXE dosyasını kopyalayın.
· Yeni BIOS dosyasının adı şu şekilde olmalı : A54MS10.ROM Bu dosyanın bir kopyasını başka bir diskette acil durumlarda kullanmak üzere saklayın ve dosya ismini AMIBOOT.ROM olarak değiştirin.
· Sistem disketi ile sistemi açın ve şunları yazın: AMIFL634 xxxxxx.rom
xxxxx.rom olan yere BIOS dosyasının ismini yazacaksınız.
· “Y” tuşuna bastığınızda, güncelleme işlemi başlayacaktır. Programlama işlemi başarılı olursa, “Flash EEPROM Program Successful” mesajı görünecektir. Bir tuşa bastığınızda sistem yeniden başlayacaktır.
e - INTEL ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
(1) Intel, hemen hemen tüm yeni anakartlarında Phoenix BIOS kullanıyor. Phoenix BIOS genelde markalı PC’lerde kullanılan bir BIOS markası. Ve Phoenix BIOS, anakartınızın markasını belirleyebileceğiniz kod numaraları da sunmuyor. Ama, eğer INTEL marka anakarta sahipseniz, açılışta INTEL anakarta sahip olduğunuzu gösteren bir logo ile karşılaşacaksınız. Modelini ise “CTRL+ALT+ESC” tuş kombinasyonunu kullanarak POST ekranına geçtiğinizde en üstte göreceksiniz.
Güncelleme İşlemleri :
· önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor.Bunun için Win9x veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun.PC’yi bu disket ile açmanız gerektiğinden, BIOS’a girip BOOT menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücünüze verin. Böylece sistemi disketten boot edebileceksiniz.
· Intel’in Web sitesinden BIOS dosyalarını indirin ve bu dosyayı sabit diskinizde ayrı bir dizine koyduktan sonra, üzerine çift tıklayın. çift tıkladıktan sonra “Bios.exe” ve “Mk_bootz.exe” adında iki dosya çıkacak.
· “Bios.exe” dosyasına çift tıklayın.Açılan dosyaları diskete kopyalayın.
· Yeni disketimiz ile sistemi açmadan önce, BIOS’a girip tüm ayarları bir kenara not etmenizde fayda var.
· Intel BIOS güncelleme için farklı bir açılış disketi hazırlamış; ekrana gelen menü de Enter tuşuna basın.
· “Update Flash Memory From a File” seçeneğini seçin.
· “Update System BIOS” seçeneğini seçin.
· Yeni BIOS dosyanızın ismi sorulacak. Buraya güncellenecek BIOS dosyasının ismini yazın. İşlem bitene dek bekleyin ve işlem bittiğinde disket sürücüden disketi çıkartarak yeniden bilgisayarı başlatın ve BIOS’a girin. Not aldığınız ayarları tekrar düzenleyin.

8 - CANLI BIOS GÜNCELLEME

(1) Şu an için Asus, GigaByte ve MSI, bazı anakart modelleri için, Canlı BIOS Güncelleme olayını sunuyor. BIOS Güncellemenin artık son zamanlarda bir gereklilik olduğu bir dönemdeyken Asus, GigaByte, MSI gibi firmalar BIOS güncelleme konusunda kullanıcılarına daha kolay bir ortam hazırlamak için özel progrxxxxxları kullanıcılara sunmakta. Bu firmaların yazdığı özel progrxxxxxlar sayesinde anakartınızın BIOS’unu fazla uğraşmadan, ve teknik bir bilgiye sahip olmadan güncelleyebiliyorsunuz. Firmaların kendi anakartları için hazırladıkları programlar farklılık gösteriyor ama genelde mantık aynı: Anakartın modelini otomatik olarak algılayıp (veya siz göstereceksiniz), Internetten uygun yeni BIOS dosyasını çekip, güncellemeyi yapmak. Bu programların Win9x /Nt4,0/WinME ve Win2000 altında çalışabiliyor olması kullanıcılara kolaylık sağlıyor.!


Asus ve GigaByte’ın programları benzer mantıkta. 2 farklı şekilde BIOS’unuz güncelleyebiliyorsunuz. Eğer daha önceden yeni BIOS’u Internetten çekmediyseniz, bu programlar aracılığı ile, Internetten uygun BIOS dosyasını çekebiliyorsunuz. Dolayısı ile anakartınızın üreticisinin WEB sayfasına gidip, BIOS dosyası aramaktan kurtulursunuz. Bu programlar, anakartınızın modelini otomatik olarak belirliyor. Fakat her anakart “Canlı” BIOS Güncelleme olayını desteklemiyor.


İkinci yöntem ise, dosyayı ayrıca çekmek ve daha sonra güncelleme programında yeni bios dosyasının diskinizdeki yerini belirtmek. Eklenmesi gereken bir ayrıntıda şu ki Asus’un programı olan “Asus Update” programı, GigaByte’ın &#8220 [MENTION=5570]bios[/MENTION]” programından daha başarılı ve kullanıcı arabirimi çok daha güzel


MSI’nin Live BIOS programını Internetten yüklüyoruz
MSI ise kısmen farklı bir yol izlemiş. MSI bu işi programla yapıyor ama web üzerinden. Programı web üzerinden yüklüyorsunuz, ve anakartınızın modeli program üzerinde değil de, web üzerinde tanınıyor ve ona göre BIOS dosyası çekiliyor. Geri kalan işlemler ise benzer.
Asus UPDATE:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

GigaByte [MENTION=5570]bios[/MENTION]:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

MSI Live BIOS:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

9 - BIOS KURTARMA İŞLEMLERİ
a - Intel Flash ROM ‘lu Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Eğer Intel marka bir anakarta sahipseniz diğer anakart kullanıcılarına göre şanslısınız. Zira, INTEL FLASH ROM’un Boot Block denilen bölgesi için yazma korumasına sahip. Boot Block, BIOS çipinde çok ufak bir yer kaplayan ,bilgisayarın açılabilmesi için bir takım algoritmalara sahip sistemciktir. Dolayısı ile aslında bu bölümün güncellenmesi gerekmiyor. INTEL, kendi ürettiği FLASH ROM ( BIOS çipi )’ larda bu boot block koruma özelliğini koymuş ve bu FLASH ROM’u kullanan anakartlarda, BIOS Güncellemesi sonucunda sorun yaşama ihtimalinin yok denecek kadar az. BIOS Güncelleme esnasında elektrikler kesilse bile BIOS’unuzun Boot Block bölümü hasar görmediğinden, bilgisayarınız yine açılacaktır ve Güncelleme işlemini tekrardan yapmanız istenecektir. çünkü, BIOS Güncelleme olayının ilk bölümünde, BIOS çipindeki bilgiler silinir, ikinci adımda ise bilgiler tekrar yazılır. Yani yarıda kalan işlem sonucunda tekrar BIOS Güncelleme yapmalısınız. İntel marka anakartlarda herhangi bir sorunla karşılaşıldığında uygulanması gereken yöntem şudur :
1. INTEL anakartların üzerindeki “flash recovery” olarak tanımlanan jumper’ı bulun ve kurtarma (recovery) pozisyonuna getirin.
2. Daha önce , INTEL anakartlar için hazırladığınız disket ile sistemi açın.
3. Görüntü alamayacaksınız,fakat bu sorun değil çünkü işlemleri bip sesleriyle yapacaksınız. Bip sesi duyduğunuz anda Disket Sürücünüzün ışığı yanıyor ise, işlem başlamıştır demektir. Floppy ışığı söndüğünde işlem bitmiştir.
4. Sistemi kapatın ve jumper’ı eski konumuna getirin.
5. Sisteminizi tekrar açın ve güncelleme işlemine başlayın.
b - Award BIOS Kullanan Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Şimdi anlatılacak çözüm ise, AWARD BIOS kullanan bir çok anakart kullanıcıları için geçerli olacak bir çözüm (ASUS hariç). AWARD BIOS’a sahip anakartlarda işe yarayan bir kurtarma olayı otomatikleştirilmiş bir olay. örneğin BIOS Güncelleme sırasında, elektrik kesilmesi gibi bir sorun oluştu ve bilgisayarınız açılmaz hale geldi. Panik yapmadan hemen İnternet erişimi olan başka bir bilgisayar bulun ve işlemlere başlayın .
1. İlk olarak bir sistem disketi oluşturun : format a:/q/s
2. Anakartınızın üreticisinin WEB adresine gidin ve kendi anakartınız için olan yeni BIOS dosyasını indirin. AWDFLASH programını da indirin. AWDFLASH programını ve BIOS dosyasını diskete kopyalayın. Ve sisteminizdeki Autoexec.bat dosyasını da diskete kopyalayın. Şimdi Disket Sürücünün içindeyken, Autoexec.bat dosyasına sağ tuş tıklayıp düzenle deyin. Autoexec.bat içerisindeki tüm satırları silin. Ve şunları yazın:
A:AWDFLASH dosya_adı.xxx /SN /PY /CP /CD /CC
örneğin:
A:AWDFLASH W6334VMS.bin /SN /PY /CP /CD /CC
Bu arada yukarıda AWRDFLASH programının AWDFLASH.EXE şeklinde bulunacağı varsayılarak, AWDFLASH yazıldı. Ama aynı program AWDFL770 gibi isimlerle de bulunabilir. çektiğiniz AWARD BIOS Güncelleme programının ismine göre, verdiğimiz komut satırını değiştirmemiz gerekiyor.
örneğin :
A:AWDFL770 w6334VMS.bin /SN /PY /CP /CD /CC
Autoexec.bat dosyası içindeki değişiklikleri yaptıktan sonra, bunu kayıt edin.
3. Bu disket ile, sistemi açın. Ekrana görüntü gelmeyecektir. Bip sesiyle beraber, Disket Sürücü ışığının yanmasıyla işlem başlayacaktır. 1,5 – 2 dakika arası sürecek bir işlemden sonra, disket sürücünün ışığı sönecektir. Ve sistemi artık başlatabilirsiniz! Fakat bu yöntem her anakartta çalışmıyor.
c - Award BIOS’ lu ASUS Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Daha önce belirtildiği gibi, ASUS, kendi anakartlarındaki BIOS Güncelleme işlemini yapabilmeniz için AFLASH programını sizlere sunuyor. Kilit nokta şu: AFLASH programını çalıştırdığınızda, karşınızda duran ikinci seçenek şudur : “Update BIOS Including Boot Block and ESCD” (“ Boot Block ve ESCD dahil BIOS’u güncelle”) . BU demektir ki Asus Anakartların BIOS’unu güncellerken bir sorun çıkarsa, Boot Block’un zarar görmüş olması ihtimaller arasında. O zaman sisteminiz açılmayacak anlamına gelir. Tabii her zaman böyle olacak diye bir kaide yok. Boot Block gerekli olduğu vakitlerde güncelleniyor.
d – Ami BIOS Kullanan Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
AMI BIOS’lar için genelde ortak bir kurtarma yöntemi var.
1.AMI BIOS’u olan anakartınızın markasına ve modeline göre, anakartınızın üreticinizin adresinden yeni BIOS dosyasını çekin. Bu dosyanın ismi şuna benzer bir şey olur : A54MS10.ROM
2. Bu dosyanın ismini, AMIBOOT.ROM olarak değiştirin. Sonra bunu boş bir diskete kopyalayın.
3. Diskete sistem dosyalarını transfer ETMEYİN. Diskette sadece ve sadece AMIBOOT.ROM dosyası olacak. Açılmayan sisteme bu disketi koyduktan sonra, CTRL ve HOME tuşlarını nasılı tutarken sistemi açın. Disket Sürücünün ışığı yandıktan sonra elinizi bu tuşlardan çekin.
4. Sistem, BIOS Güncelleme olayını yaklaşık 35-40 saniye içinde bitirecek. İşlem bittiğinde birkaç bip sesi çıkacaktır. Daha sonra sisteminizi açabilirsiniz!

 

BIOS Güncelleme

1 - BIOS NEDİR ?

BIOS adı “Basic Input / Output System” ( Temel Giriş / çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. ROM adını verdiğimiz “Read Only Memory” (Sadece Okunabilir Bellek) bir çip içine depolanmıştır.En son çıkan anakartların çoğu şimdilerde kullanıcılar tarafından kolayca güncellenebilen Flash BIOS olarak da bilinen EEPROM “Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory” ( Elektrikle Silinebilir Programlanabilir Sadece Okunabilir Hafıza) kullanmaktadır. (Daha önceki BIOS ların çipleri güncellenebilmek için anakarttan fiziksel olarak çıkartılır ve daha yenisi ile değiştirilirdi) Bilgisayarı ilk açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS dur.İlk olarak bilgisayarın donanımını tarar ve test eder (Bu işlem Power On Self Test veya POST olarak adlandırılır ) Daha sonra BIOS işletim sistemini yükler. BIOS içindeki bilgiler bazı zamanlar CMOS diye de adlandırılan SETUP programı ile değiştirilebilir.Run Time Service olarak adlandırılan aynı zamanda BIOS ‘un bir fonksiyonu olan komut kümesi bilgisayarın donanımını kontrol etme işleminde işletim sistemine ve uygulama programlarına yardım eder. (2) BIOS ,bilgisayarın donanımı hakkında tüm bilgiye sahip olur ve bu donanımların birbirleri ile haberleşmeleri işlemini BIOS üstlenir. (1) örneğin ses kartı, modem gibi parçaları üzerinde barındıran bir anakart aldığınızda, anakartınızın üzerine takılı olan aygıtların listesini işletim sisteminize BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen bir donanımı iptal ettiğimizde ise (örneğin, BIOS'dan anakartın ses özelliğini iptal ettik) işletim sisteminiz bu aygıtı artık görmeyecektir. Diğer taraftan, BIOS bir yazılım olduğundan, anakartın dengeli + performanslı çalışması için kullanıcılara ayar yapma olanağı sunuyor.
Bu paragraftan çıkartacağımız sonucu ise şöyle özetlersek daha kalıcı olabilir: "BIOS, anakartınızın özelliklerini ve üzerine takılı olan donanımların çalışması için gereken parametreleri, kullandığınız işletim sistemine aktaran, minik bir işletim sistemidir." çeşitli BIOS üreten firmalar vardır.Bunlar: AWARD, AMI ve Phoenix BIOS. Phoenix BIOS ile AWARD BIOS birleşerek, bazı anakartlarda ikisinin ortak ürünü olan BIOS'lardan kullanılmaya başlandı.

P6-BXA Model Bir Anakart üzerindeki Bios
Güç Düğmesine bastıktan hemen sonra, BIOS devreye giriyor ve POST (Power On Self Test)denen kısa bir analiz-test yapıyor. Bu analiz ile birlikte, üzerine takılı olan PnP (Tak ve çalıştır) aygıtları tanımaya olanak sağlıyor. Bir aksilik olduğunda bunu size yazılı mesaj olarak ya da ses ile bildiriyor. Tahmin edeceğiniz üzere, BIOS, -diğer anlamda- PC'nin boot etmesi için gereken bir sistemdir.!

2 - BIOS GÜNCELLEME NEDİR ?

Tıpkı işletim sistemlerinde olduğu gibi BIOS'lar da hata içerebilir. Eğer anakartınız bir donanım ile çalışmayı reddediyorsa, veya uyumsuzluk yapıyorsa, bu sorunları ve(ya) hataları BIOS güncellemeleri ile gidermek mümkün. Kısacası BIOS güncellemesi, anakartınızın üreticisinin çıkardığı daha yeni BIOS sürümünü, kullandığınız BIOS ile değiştirmektir. Ortada bir sorun yokken BIOS Güncellemek pek mantıklı değil. Ama yeni özellikler gelmiştir, kritik sorunlar giderilmiştir, o zaman BIOS’u güncelleriz. BIOS güncelleme sadece sorunları gidermek için yapılan bir işlem değil.. örneğin yeni bir işlemci çıktı, anakartımız teorik olarak bu işlemciyi destekliyor. Ama işlemciyi taktığımızda, işlemcinin yanlış algılandığını görüyoruz. Bu durumda BIOS ‘u güncelleriz ve yeni işlemcimizin tam olarak algılandığını görürüz. Bu güncelleme işini, BIOS yazılımının türüne göre veya anakart üreticisine göre farklı farklı yazılımlar ile yapabilmemiz mümkün. örneğin, AWARD BIOS kullanan bir kişi, BIOS güncelleme yaparken AWDFLASH programını kullanır. Anakart üreticine göre de değişir demiştik. Asus anakartlar AWARD BIOS kullanmasına rağmen, AFLASH adında kendilerine has bir program kullanırlar.

3 - BIOS GÜNCELLEME İŞLEMİ İÇİN NELER GEREKLİDİR?

BIOS güncelleme işlemi, eğer kurallara uyulmaz ise riskli bir iştir. Kurallara uyarsanız çok basit bir işlem. Eğer anakartınızın üreticisinin sayfasında yazılanlara harfiyen uymazsanız, BIOS yazılma işlemi başarısız olarak sisteminiz tekrar açılmayabilir. BIOS Güncelleme işlemlerine başlamadan önce, anakart üreticinizin yazdığı uyarılara tam olarak uyun.Gerekli olan ve bilmeniz gereken şeylere topluca bir göz atalım:
- Anakartınızın Markası & Modeli
- Anakartınızın üreticisinin Web Sitesi
- Anakartınız için gereken BIOS dosyaları ve sistem disketi
Anakart üreticilerini BIOS dosyaları için sunduğu direkt adresler ve programların adresleri:

ASUS :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

GigaByte:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Abit :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

MSI :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Soyo :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

INTEL :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

IWILL :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

FIC :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

SpaceWalker (Shuttle) :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Tyan :

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

4 - ANAKARTIN MARKASINI VE MODELİNİ ÖĞRENME
AWARD BIOS
(1) BIOS güncelleme işlemini anakartımızın markasına ve modeline göre yaparız. Bu sebeple anakartımızın markasını ve modelini öğrenmek durumundayız. Satın aldığımız sistemin özelliklerine bakarız ve hiçbir şeyin yazılı olmadığı görülür. Aslında en garantili ve kısa yol kasanızın içini açıp, anakartın üzerinde isim aramak olacaktır. Bazı üreticiler, anakartın üzerine marka yerine bazen model yazabiliyorlar. Dolayısıyla markayı anlamak güçleşiyor. Fakat bilgisayarın kasasını açmadan da anakartın markasını ve modelini öğrenebiliyoruz.
Anakart üreticilerini, kullandığı AWARD ve AMI BIOS'lar sayesinde anlıyoruz. PC'yi açtıktan sonra RAM'ın sayıldığı ekranda iken Pause tuşuna basarak ekrandakileri inceleyin. En altta, ilk bakışta vasıfsız gibi duran bir çok rakam ve harf bulunuyor. İşte her üreticinin kendine has bir id(kimlik) numarası bulunuyor. Her üreticinin kimlik numarası farklı ve bu numara aşağıda işlevsiz gibi duran bir dizi rakam ve harfin içerisine gizlenmiştir. Fakat günümüzde çıkan son model anakartlarda, bu işlemlere fazla gerek kalmıyor. Markalı bir anakart aldıysanız, POST ekranındayken, anakartınızın markası ve modeli çok açık bir şekilde görünmektedir.


Fakat çoğu anakartta, kodlar yer alıyor. örneğin yukarıdaki resimde altı çizili ve işaretli yerlerde, marka ve model yerine, genelde kodlar yer alıyor ve biz bu kodları kullanarak anakartımızın markasını bulacağız.CTBIOS adlı bir progr*** eğer AWARD BIOS'lu bir anakarta sahipseniz, bu kodları kendisi analiz ederek, anakartınızın markasını sizlere söylüyor. Ama modelini söyleyemiyor. Her üreticinin sayfasında, anakartın modelini nasıl bulacağınız ile ilgili bilgiler yer almakta.
Bu programı,

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

adresinden çekebilirsiniz. Anakartımızın markasını nasıl bulacağımıza gelelim şimdi. Award BIOS'lar için, altını çizip B harfiyle işaretlenen yerde yazan yazıya bakın: 6A6S7M49C. Buradaki ilk 5 karakter, yani 6A6S7 anakartta kullanılan yongaseti hakkında bilgi verir. Bundan sonraki 6. ve 7. karakterler ise, yani M4, anakartınızın üreticisinin kod adını taşımaktadır. Son 2 karakter işimize yaramıyor. Bu kodlar her anakartın üreticine göre farklılık gösterir. Siz kendi anakartınızdaki kodları edindikten sonra

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

adresine giderek, BIOS String ID bölümüne bu kodu yazacaksınız ve sonuca ulaşacaksınız.
Bazı anakartlarda, A harfiyle işaretlenen yerde, Kuzey ve Güney Köprüsü bilgileri yer almakta. Ama i815, i820 gibi hızlandırılmış mimariyi kullanan yongasetli anakartlarda yongasetinin ismi yer alır.
Yukarıda görülen ekran resminde,sol üst köşede altı çizili yere bakarsanız Anakart Modeli - BIOS versiyonunu göreceksiniz. örneğin, W6167MS V 1. 3 şeklinde. W6167MS burada model, V 1. 3 ise kullanılan BIOS'un sürümünü belirtiyor.
AMI BIOS
· Sisteminizi kapatın
· Klavyenizi kasanızdan çıkartın veya tuşlardan birini basılı tutun.
· Sitemi açın ( klavye hatası ile karşılaşmanız gerekiyor)


· Ekranın sol alt köşesindeki harf ve sayılardan oluşmuş uzun diziye dikkat edin.
Bu dizi BIOS tanımlama dizisidir. Bu dizi aşağıdaki gibi görünür.
51-0102-005123-00111111-101094-AMIS123-P
Bu dizi 1991 ‘den günümüze olan bir anakartı işaret etmektedir. Bu BIOS tanımlama dizisi için BIOS tanımlama numarası 3. dizi bölümünde koyu olarak yer alan 005123 ‘dür.
DINT-1123-04990-K8
Bu dizi 1986’dan 1991 ‘e kadar olan BIOS ları işaret etmektedir..Bu BIOS tanımlama dizisi için BIOS tanımlama numarası 2. dizi bölümünde koyu olarak yer alan 1123’dür.
Eğer ikinci dizi kümesinin koyu renkli ilk numarası;
1, 2, 8, veya bir harf ise-bu NON-AMI Taiwan üretimi bir anakarttır.
3, 4, veya 5 ise- bu TRUE AMI anakarttır.
50 veya 6 ise - bu NON-AMI US yapımı anakarttır.
9 ise –bu Taiwan üretimi değerlendirme anakartıdır.
Not : Eğer tanımlama numarası NON-AMI bir anakartı işaret ediyorsa bu durumda anakartı size satan kişi veya kuruluşlarla temasa geçmeniz gerekmektedir.
(1) Son olarak, anakartınızın markasını ve modelini öğrendikten sonra yapacağınız işlem artık çok basit. Yukarıda verilen adresten ID Stirng'e göre sonuçları aldığınızda, size bu markanın Web sitesi adresi verilecektir. Anakartınızın üreticisinin Web adresine gidip, ürünler bölümünden sizin anakartınız ile ilgili olan sayfaya gidecek ve BIOS sayfalarından, anakartınız için olan BIOS dosyalarına ulaşacaksınız.
5 - AWARD BIOS GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamanız gerekiyor. Bunun için Win9x veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun.


PC'yi bu disket ile açmanız gerektiğinden, BIOS'a girip ADVANCED BIOS FEATURES menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücüsüne verin. Böylece sistemi disketten boot edebileceksiniz.
Anakartın modeline göre, kutucukta belirtilen BIOS dosyalarının adresine gidip, sizin anakartınız için en güncel olan BIOS dosyasını çekin. Ayrıca, AWDFLASH programını çekin ve diskete kopyalayın.


Daha sonra BIOS'a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin.Bilgisayarı disketten açtıktan sonra komut satırına awdflash.exe yazıp entere basın.Karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran çıkacaktır.


File Name to Program kısmına anakartınızın üreticisinin web sitesinden indirmiş olduğunuz yeni bios bilgilerini içeren .BIN uzantılı dosyanın diskinizdeki tam yolunu yazın.Bu işlemi yaptıktan sonra anakartınızın Flash tipi okunacak ve ekranda görülecektir.Aşağıda görüldüğü gibi Flash tipi “Winbond 29C020 / 5V “ olarak ekrana gelmiştir.Daha sonra en alt kısımda size "Do You Want To Save BIOS? " şu anda kullandığınız BIOS'u kayıt edip etmeyeceğinizi sorulur. "Y" tuşuna basarak bunu kabul edin.


Daha sonra sizden şu anki bios dosyanızı biryere yedeklemeniz için bir dizin ve dosya ismi girmeniz istenecektir. örneğin dosya ismi olarak ESKIBIOS.BIN verebilirsiniz


Bu işlemi yaptıktan sonra entere bastığımızda karşımıza “Now Backup System Bios to a file “ uyarı yazısı gelecektir


Bu işlem bittikten sonra alt bölümde ikinci bir soru belirecek: “Are you sure to program?” BIOS’u güncellemek istediğinize emin olup olmadığınız sorusuna “Y” tuşuna basıp devam edin.BIOS güncellenecek ve bilgisayarınız otomatik olarak tekrardan başlayacaktır.Post ekranında iken DEL tuşuna basarak BIOS'a girin ve LOAD SETUP DEFAULTS seçeneğini uygulayın. Değiştirmek istediğiniz ayarları değiştirip, kayıt edip çıkın.Açılışta POST ekranında sağ üst köşede göreceksiniz ki BIOS ‘un versiyonu değişmiştir. Böylece BIOS ‘u sağlıklı bir şekilde güncelleyebildiğinizi anlayabilirsiniz.
6 - AMI BIOS GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
Bir sistem disketi oluşturun . İnternetten çekeceğiniz ROM uzantılı dosyayı diskete kopyalayın. Aynı diskete yine internetten Ami703e.com dosyasını kopyalayın.ROM uzantılı bu dosyanın bir kopyasını acil durumlarda kullanabilmek için başka bir diskette saklayın ve dosya ismini AMIBOOT.ROM olarak değiştirin.Sistem disketi ile sistemi açın ve şunları yazın:
AMI703E xxxxxx.ROM
xxxxxx olan yere BIOS dosyasının ismini yazacaksınız.
"Y" tuşuna bastığınızda, güncelleme işlemi başlayacaktır. Programlama işlemi başarılı olursa, "Flash EEPROM Program Successful" mesajı görünecektir. Bir tuşa bastığınızda sistem yeniden başlayacaktır.
7 - BAZI ANAKART İÇİN GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
a - ASUS ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
ASUS Anakartlarda, genelde AWARD BIOS kullanılıyor. Sadece, şu an için eski bir kart sayılan ASUS K7M’de AMI BIOS kullanılmıştı. Onun haricinde, AWARD BIOS kullanılıyor. Fakat ASUS P3B-F dahil olmak üzere ondan sonra ASUS un çıkan tüm anakartlarında, alışık olduğumuz AWARD Moduler BIOS’un aksine, AWARD Medallion BIOS kullanılmıştır.!


Award Medallion BIOS
ASUS anakartların BIOS’unu güncellemek için, ASUS’a özel olan AFLASH programını kullanmak gerekiyor. K7M serisi için ise, Flash822.exe dosyasını kullanmak gerekiyor.
Genel olarak bakıldığında, Asus anakartların BIOS’unu güncellemek için iki adet dosyaya ihtiyacımız var. AFLASH.exe ve güncel BIOS dosyası.

Güncelleme İşlemleri :
Bir açılış disketi oluşturun.
AFLASH.EXE programını oluşturduğunuz diskete kopyalayın
Aflash.exe programını disketten çalıştırın ve “1.Save Current Bios to File” seçeneğini seçin.


ASUS BIOS dosyasını ASUS ‘un web sitesinden daha önceden oluşturmuş olduğunuz diskete indirin.
Ssistem disketti ile açılış yapın.
Sistem A sürücüsünde iken Aflash.exe yazıp enter tuşuna basın.
Ana Menü’de iken 2 numaralı seçeneği girin ve enter tuşuna basın.
“ Are you sure ?” sorusuna “Y” tuşuna basarak evet deyin.


Yeni BIOS bilgisi programlanmaya başlanır. Programlama işlemi bittikten sonra “Flashed Succesfully” yazısı görünür.


Karşımıza son gelen ekrandaki talimatları takip ederek BIOS güncelleme işlemini bitiririz.
Talimatlar: EPROM ‘u güncellediniz;Sistemi yeniden başlatıp sisteme girmeniz ve yeni BIOS ile güncellenmiş CMOS ‘u görmek için Load Setup Defaults seçeneğini seçmeniz tavsiye olunur.


b - GIGABYTE ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ

(6) Güncelleme İşlemleri :
· Bir sistem disketi hazırlayın..
Not:
A.Bu işlem disket sürücünüzdeki bütün bilgileri kaybetmenize sebep olacaktır.Bu sebeple dikkatli olunuz.
B. Tipik olarak 4 dosya disketinize transfer edilecek fakat bunlardan sadece command.com görünebilir olacaktır.
C. Son olarak disketinizdeki bu dosyaların güvenliği için yazmaya karşı koruma tırnağını açın.
· BIOS güncelleme dosyasını ve sıkıştırılmış haldeki awdflash.exe programını Gigabyte sitesinden indirin.
· Sıkıştırılmış awdflash.exe dosyasını pkunzip veya winzip gibi programlarla 1. adımda hazırlamış olduğunuz diskete açın.Daha sonra yine indirmiş olduğunuz yeni BIOS dosyasını da diskete kopyalayın.
Not:
Bu iki programı da aşağıda görmüş olduğunuz adresten bulabilirsiniz.

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

· Yeni hazırlamış olduğunuz disketi kullanmak için sisteminizi tekrardan başlatın.Sisteminiz disketten açılış yapsın.
· DOS komut satırında iken awdflash.exe dosya_adı.xxx komutunu yazın ve enter tuşuna basın. Dosya_adı.xxx dosyası sizin Gigabyte sitesinden indirmiş olduğunuz ve diskete kopyaladığınız bios güncelleme dosyasıdır.
· Sıradaki ilk seçeneğiniz, eski BIOS’u kaydetmek olacaktır.. Bu işlemi yapmanız tavsiye olunur. BIOS’u güncelledikten sonra yeni özelliklerden memnun olmayabilirsiniz.
A. Eski BIOS’u kaydetmeye karar verirseniz, yeni BIOS’un adıyla kaydetmediğinizden emin olun.Eğer eski bios’a yeni bios dosyası ile aynı ismi verirseniz eski bios bilgileri yeni bios dosyasının üzerine hiçbir uyarı olmadan yazılacaktır. En basit isim verme şekli ESKIBIOS.BIN şeklinde olabilir.
B. Eğer eski bios dosyanızı biryere kaydetmek istemiyorsanız en azından eski bios’ un versiyon numarasını biryerlere not alın. Hayır demek için ‘N’ tuşuna basarak bir sonraki adıma geçin.
· Eski BIOS’u kaydetmek için evet anlamında ‘Y’ tuşuna basın.
· Eski bios için bir isim verin ve enter tuşuna basın.
· Sıradaki ikinci seçeneğiniz BIOS’u güncellemek isteyip istemediğiniz olacaktır.
Evet demek için ‘Y’ tuşuna basın.
Not:
Bu adım çok kritiktir.Flash işlemi sürmekte iken kesinlikle klavyeye,reset tuşuna veya açma kapama butonuna dokunmayın.
· BIOS güncelleme işlemi tamamlandıktan sonra disketinizi disket sürücüden çıkartın ve sisteminizi tekrar başlatın. Açılışta POST ekranındayken BIOS versiyonunun değişmiş olduğunu göreceksiniz. Artık işlem tamamlanmıştır.
c - ABIT ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
(1) ABIT Anakartların hemen hepsi AWARD BIOS kullanıyor. Abit’in sitesi Türkçe olarak ta hizmet veriyor.
Abit’in Türkçe sayfalarına

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

adresinden ulaşabilirsiniz. önceden, Abit anakartların BIOS’unu update etmek için 3 adet dosya gerekiyordu; ama şimdi o sistem yok. İki dosyaya ihtiyaç duyacaksınız. Birincisi AWDFLASH programı, ikincisi ise BIOS güncellemede kullanacağımız BIN uzantılı yeni BIOS dosyası.
Güncelleme İşlemleri (örnek Anakart: ABIT SE6)
· önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor. Bunun için Win9x veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun. PC’yi bu disket ile açmanız gerektiğinden, BIOS’a girip ADVANCED BIOS FEATURES menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücünüze verin. Böylece sistemi disketten boot edebileceksiniz.
· Anakartınızın modeline göre, kutucukta belirtilen BIOS dosyalarının adresine gidip, sizin anakartınız için en güncel olan BIOS dosyasını çekin. Ayrıca, AWDFLASH programını çekmeniz gerekiyor. Daha sonra BIOS’a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin.
· Bilgisayarı disketten açtıktan sonra, komut satırına: awdflash dosya_adı.xxx
yazıp Enter tuşuna basın. Dosya_adı.xxx yerine, anakartımız için İnternetten çektiğiniz BIOS dosyasının ismini yazacaksınız. örneğin:
awdflash SE6_SW.BIN
· AWDFLASH programına girdiğinizde, size alt bölümde bir soru sorulacak : “Do You Want To Save Bios?” Şu anda kullandığınız BIOS’u kayıt edip etmeyeceğiniz sorusunu “Y” tuşuna basarak bunu kabul edin ve kayıt edilmesi için bir dosya adı girin . örneğin: eskibios.bin
· Bu işlem bittikten sonra, alt bölümde ikinci bir soru belirecek:
“Are you sure to program ” BIOS’u güncellemek istediğinizden emin olup olmadığınız sorusuna. “Y” tuşuna basıp devam ediyoruz.
· İşlem bittiğinde, bilgisayarınızı yeniden başlatarak BIOS’a girin ve LOAD SETUP DEFAULTS seçeneğini uygulayın. Değiştirmek istediğiniz ayarları değiştirip, kayıt edip çıkın. Abit, bu işi otomatikleştirmek için birkaç komut daha yazmanızı daha mantıklı buluyor. Bilgisayarınızı hazırladığınız sistem disketiyle açtıktan sonra komut satırına aşağıdakileri yazmak olacak :
awdflash SE6_SW.BIN /cc /cd /cp /py /sn /cks /r
Buradaki harflerin anlamları :
cc : Güncelleme işlemi bittikten sonra CMOS bilgilerini sil
cd : Güncelleme işlemi bittikten sonra DMI bilgilerini sil
cp : Güncelleme işlemi bittikten sonra PnP bilgilerini sil
py :BIOS’u Güncelle
sn : BIOS yedeği alma
cks : Güncelleşmiş dosyayı eskisi ile karılaştır
r : Güncelleme işlemi bittikten sonra sistemi yeniden başlat.
d - MSI ANAKARTLAR ve BIOS GüNCELLEMESİ
(1) MSI, anakartlarının bir çoğunda AWARD BIOS kullanılıyor. Fakat AMI BIOS kullanan bazı modelleri de bulunmaktadır.
Award BIOS Kullanan MSI Anakartlar İçin Güncelleme İşlemleri :
MSI, BIOS güncelleme işini kolaylaştırmak için, bütün dosyaları aynı dosya içinde sıkıştırıp sitesine koymuş. Anakartınızın modeline uygun dosyayı indirdikten sonra, bunu bir klasöre açın. Bu klasörün içine baktığınızda, Autoexec.bat dosyası göreceksiniz.Bunun anlamı güncelleme işleminin otomatik olacağıdır. Sistem disketinize, klasörünüzde yer alan tüm dosyaları kopyalayın, ve sistemi yeniden başlatın. İşlem bittiğinde bilgisayarınız yeniden başlayacaktır.Eğer otomatik olark değilde klasik yöntemle BIOS’u güncellemek istiyorsanız ve eğer AWARD BIOS’lu MSI anakarta sahipseniz, GigaByte anakartlar için anlatılan prosedürün aynısını MSI anakartlarda da uygulayabilirsiniz.
Ami BIOS Kullanan MSI Anakartlar İçin Güncelleme İşlemleri :
MSI’nin AMI BIOS kullanan anakartları da var. Bunlar için Güncelleme işlemlerine bakacak olursak :
· Bir sistem disketi oluşturun. İnternetten çekeceğiniz dosyayı diskete kopyalayın. Aynı diskete yine MSI’nin sitesinden çekeceğiniz AMIFL634.EXE dosyasını kopyalayın.
· Yeni BIOS dosyasının adı şu şekilde olmalı : A54MS10.ROM Bu dosyanın bir kopyasını başka bir diskette acil durumlarda kullanmak üzere saklayın ve dosya ismini AMIBOOT.ROM olarak değiştirin.
· Sistem disketi ile sistemi açın ve şunları yazın: AMIFL634 xxxxxx.rom
xxxxx.rom olan yere BIOS dosyasının ismini yazacaksınız.
· “Y” tuşuna bastığınızda, güncelleme işlemi başlayacaktır. Programlama işlemi başarılı olursa, “Flash EEPROM Program Successful” mesajı görünecektir. Bir tuşa bastığınızda sistem yeniden başlayacaktır.
e - INTEL ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
(1) Intel, hemen hemen tüm yeni anakartlarında Phoenix BIOS kullanıyor. Phoenix BIOS genelde markalı PC’lerde kullanılan bir BIOS markası. Ve Phoenix BIOS, anakartınızın markasını belirleyebileceğiniz kod numaraları da sunmuyor. Ama, eğer INTEL marka anakarta sahipseniz, açılışta INTEL anakarta sahip olduğunuzu gösteren bir logo ile karşılaşacaksınız. Modelini ise “CTRL+ALT+ESC” tuş kombinasyonunu kullanarak POST ekranına geçtiğinizde en üstte göreceksiniz.
Güncelleme İşlemleri :
· önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor.Bunun için Win9x veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun.PC’yi bu disket ile açmanız gerektiğinden, BIOS’a girip BOOT menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücünüze verin. Böylece sistemi disketten boot edebileceksiniz.
· Intel’in Web sitesinden BIOS dosyalarını indirin ve bu dosyayı sabit diskinizde ayrı bir dizine koyduktan sonra, üzerine çift tıklayın. çift tıkladıktan sonra “Bios.exe” ve “Mk_bootz.exe” adında iki dosya çıkacak.
· “Bios.exe” dosyasına çift tıklayın.Açılan dosyaları diskete kopyalayın.
· Yeni disketimiz ile sistemi açmadan önce, BIOS’a girip tüm ayarları bir kenara not etmenizde fayda var.
· Intel BIOS güncelleme için farklı bir açılış disketi hazırlamış; ekrana gelen menü de Enter tuşuna basın.
· “Update Flash Memory From a File” seçeneğini seçin.
· “Update System BIOS” seçeneğini seçin.
· Yeni BIOS dosyanızın ismi sorulacak. Buraya güncellenecek BIOS dosyasının ismini yazın. İşlem bitene dek bekleyin ve işlem bittiğinde disket sürücüden disketi çıkartarak yeniden bilgisayarı başlatın ve BIOS’a girin. Not aldığınız ayarları tekrar düzenleyin.

8 - CANLI BIOS GÜNCELLEME

(1) Şu an için Asus, GigaByte ve MSI, bazı anakart modelleri için, Canlı BIOS Güncelleme olayını sunuyor. BIOS Güncellemenin artık son zamanlarda bir gereklilik olduğu bir dönemdeyken Asus, GigaByte, MSI gibi firmalar BIOS güncelleme konusunda kullanıcılarına daha kolay bir ortam hazırlamak için özel progrxxxxxları kullanıcılara sunmakta. Bu firmaların yazdığı özel progrxxxxxlar sayesinde anakartınızın BIOS’unu fazla uğraşmadan, ve teknik bir bilgiye sahip olmadan güncelleyebiliyorsunuz. Firmaların kendi anakartları için hazırladıkları programlar farklılık gösteriyor ama genelde mantık aynı: Anakartın modelini otomatik olarak algılayıp (veya siz göstereceksiniz), Internetten uygun yeni BIOS dosyasını çekip, güncellemeyi yapmak. Bu programların Win9x /Nt4,0/WinME ve Win2000 altında çalışabiliyor olması kullanıcılara kolaylık sağlıyor.!


Asus ve GigaByte’ın programları benzer mantıkta. 2 farklı şekilde BIOS’unuz güncelleyebiliyorsunuz. Eğer daha önceden yeni BIOS’u Internetten çekmediyseniz, bu programlar aracılığı ile, Internetten uygun BIOS dosyasını çekebiliyorsunuz. Dolayısı ile anakartınızın üreticisinin WEB sayfasına gidip, BIOS dosyası aramaktan kurtulursunuz. Bu programlar, anakartınızın modelini otomatik olarak belirliyor. Fakat her anakart “Canlı” BIOS Güncelleme olayını desteklemiyor.


İkinci yöntem ise, dosyayı ayrıca çekmek ve daha sonra güncelleme programında yeni bios dosyasının diskinizdeki yerini belirtmek. Eklenmesi gereken bir ayrıntıda şu ki Asus’un programı olan “Asus Update” programı, GigaByte’ın [MENTION=5570]bios[/MENTION]” programından daha başarılı ve kullanıcı arabirimi çok daha güzel


MSI’nin Live BIOS programını Internetten yüklüyoruz
MSI ise kısmen farklı bir yol izlemiş. MSI bu işi programla yapıyor ama web üzerinden. Programı web üzerinden yüklüyorsunuz, ve anakartınızın modeli program üzerinde değil de, web üzerinde tanınıyor ve ona göre BIOS dosyası çekiliyor. Geri kalan işlemler ise benzer.
Asus UPDATE:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

GigaByte [MENTION=5570]bios[/MENTION]:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

MSI Live BIOS:

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

9 - BIOS KURTARMA İŞLEMLERİ
a - Intel Flash ROM ‘lu Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Eğer Intel marka bir anakarta sahipseniz diğer anakart kullanıcılarına göre şanslısınız. Zira, INTEL FLASH ROM’un Boot Block denilen bölgesi için yazma korumasına sahip. Boot Block, BIOS çipinde çok ufak bir yer kaplayan ,bilgisayarın açılabilmesi için bir takım algoritmalara sahip sistemciktir. Dolayısı ile aslında bu bölümün güncellenmesi gerekmiyor. INTEL, kendi ürettiği FLASH ROM ( BIOS çipi )’ larda bu boot block koruma özelliğini koymuş ve bu FLASH ROM’u kullanan anakartlarda, BIOS Güncellemesi sonucunda sorun yaşama ihtimalinin yok denecek kadar az. BIOS Güncelleme esnasında elektrikler kesilse bile BIOS’unuzun Boot Block bölümü hasar görmediğinden, bilgisayarınız yine açılacaktır ve Güncelleme işlemini tekrardan yapmanız istenecektir. çünkü, BIOS Güncelleme olayının ilk bölümünde, BIOS çipindeki bilgiler silinir, ikinci adımda ise bilgiler tekrar yazılır. Yani yarıda kalan işlem sonucunda tekrar BIOS Güncelleme yapmalısınız. İntel marka anakartlarda herhangi bir sorunla karşılaşıldığında uygulanması gereken yöntem şudur :
1. INTEL anakartların üzerindeki “flash recovery” olarak tanımlanan jumper’ı bulun ve kurtarma (recovery) pozisyonuna getirin.
2. Daha önce , INTEL anakartlar için hazırladığınız disket ile sistemi açın.
3. Görüntü alamayacaksınız,fakat bu sorun değil çünkü işlemleri bip sesleriyle yapacaksınız. Bip sesi duyduğunuz anda Disket Sürücünüzün ışığı yanıyor ise, işlem başlamıştır demektir. Floppy ışığı söndüğünde işlem bitmiştir.
4. Sistemi kapatın ve jumper’ı eski konumuna getirin.
5. Sisteminizi tekrar açın ve güncelleme işlemine başlayın.
b - Award BIOS Kullanan Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Şimdi anlatılacak çözüm ise, AWARD BIOS kullanan bir çok anakart kullanıcıları için geçerli olacak bir çözüm (ASUS hariç). AWARD BIOS’a sahip anakartlarda işe yarayan bir kurtarma olayı otomatikleştirilmiş bir olay. örneğin BIOS Güncelleme sırasında, elektrik kesilmesi gibi bir sorun oluştu ve bilgisayarınız açılmaz hale geldi. Panik yapmadan hemen İnternet erişimi olan başka bir bilgisayar bulun ve işlemlere başlayın .
1. İlk olarak bir sistem disketi oluşturun : format a:/q/s
2. Anakartınızın üreticisinin WEB adresine gidin ve kendi anakartınız için olan yeni BIOS dosyasını indirin. AWDFLASH programını da indirin. AWDFLASH programını ve BIOS dosyasını diskete kopyalayın. Ve sisteminizdeki Autoexec.bat dosyasını da diskete kopyalayın. Şimdi Disket Sürücünün içindeyken, Autoexec.bat dosyasına sağ tuş tıklayıp düzenle deyin. Autoexec.bat içerisindeki tüm satırları silin. Ve şunları yazın:
A:AWDFLASH dosya_adı.xxx /SN /PY /CP /CD /CC
örneğin:
A:AWDFLASH W6334VMS.bin /SN /PY /CP /CD /CC
Bu arada yukarıda AWRDFLASH programının AWDFLASH.EXE şeklinde bulunacağı varsayılarak, AWDFLASH yazıldı. Ama aynı program AWDFL770 gibi isimlerle de bulunabilir. çektiğiniz AWARD BIOS Güncelleme programının ismine göre, verdiğimiz komut satırını değiştirmemiz gerekiyor.
örneğin :
A:AWDFL770 w6334VMS.bin /SN /PY /CP /CD /CC
Autoexec.bat dosyası içindeki değişiklikleri yaptıktan sonra, bunu kayıt edin.
3. Bu disket ile, sistemi açın. Ekrana görüntü gelmeyecektir. Bip sesiyle beraber, Disket Sürücü ışığının yanmasıyla işlem başlayacaktır. 1,5 – 2 dakika arası sürecek bir işlemden sonra, disket sürücünün ışığı sönecektir. Ve sistemi artık başlatabilirsiniz! Fakat bu yöntem her anakartta çalışmıyor.
c - Award BIOS’ lu ASUS Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Daha önce belirtildiği gibi, ASUS, kendi anakartlarındaki BIOS Güncelleme işlemini yapabilmeniz için AFLASH programını sizlere sunuyor. Kilit nokta şu: AFLASH programını çalıştırdığınızda, karşınızda duran ikinci seçenek şudur : “Update BIOS Including Boot Block and ESCD” (“ Boot Block ve ESCD dahil BIOS’u güncelle”) . BU demektir ki Asus Anakartların BIOS’unu güncellerken bir sorun çıkarsa, Boot Block’un zarar görmüş olması ihtimaller arasında. O zaman sisteminiz açılmayacak anlamına gelir. Tabii her zaman böyle olacak diye bir kaide yok. Boot Block gerekli olduğu vakitlerde güncelleniyor.
d – Ami BIOS Kullanan Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
AMI BIOS’lar için genelde ortak bir kurtarma yöntemi var.
1.AMI BIOS’u olan anakartınızın markasına ve modeline göre, anakartınızın üreticinizin adresinden yeni BIOS dosyasını çekin. Bu dosyanın ismi şuna benzer bir şey olur : A54MS10.ROM
2. Bu dosyanın ismini, AMIBOOT.ROM olarak değiştirin. Sonra bunu boş bir diskete kopyalayın.
3. Diskete sistem dosyalarını transfer ETMEYİN. Diskette sadece ve sadece AMIBOOT.ROM dosyası olacak. Açılmayan sisteme bu disketi koyduktan sonra, CTRL ve HOME tuşlarını nasılı tutarken sistemi açın. Disket Sürücünün ışığı yandıktan sonra elinizi bu tuşlardan çekin.
4. Sistem, BIOS Güncelleme olayını yaklaşık 35-40 saniye içinde bitirecek. İşlem bittiğinde birkaç bip sesi çıkacaktır. Daha sonra sisteminizi açabilirsiniz!

 

USB Bellek İle BIOS Nasıl Güncellenir : En Kolay Yöntem

Flopi disketler öldüğüne göre artık bios güncellemek için başka yöntemler aramamız gerekiyor. Bu yazıda USB bellek üstünden en kolay BIOS güncelleme yöntemini anlatıyoruz.

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Evet, BIOS güncellemek bundan birkaç yıl öncesine göre çok daha kolay. Artık anakart üreticileri, bugün bize Windows üstünden birkaç tıkla BIOS güncelleme olanağı sunuyor. Ama bu sistemin kusursuz çalıştığını söyleyemeyiz. Bazen BIOS güncelleme sırasında oluşan hatalar anakartı kullanılamaz hale getirir.Bu tür durumlarda yapmanız gereken şey, elle BIOS güncellemektir. BIOS güncellemek içinse flopi diskete ihtiyacınız olur. Fakat flobi disketler artık tarihe karışmak üzere olduğuna göre farklı alternatiflere yönelmenin zamanı geldi. Bugün size USB bellek ile alternatif bir BIOS güncelleme yöntemi açıklayacağız. Sanırım bu yöntem USB bellek ile BIOS güncellemenin en kolay yöntemi.Önce USB bellek üstünden BIOS güncelleyebilmek için nelere ihtiyacınız var onlara bir göz atalım:

• USB bellek (kapasite önemli değil)
• Windows işletim sistemi (sürüm önemli değil)
• HP USB Disk Storage Format Tool programı (bu linkten çekebilirsiniz).
• USBDOS programı (bu linkten çekebilirsiniz).
• BIOS türünüzü öğrenin. (Sistem açılırken Tab tuşuna basarak görebilirsiniz. Ya Award BIOS’tur ya da AMI Flash BIOS.

Adım adım gidelim.BIOS değerlerini fabrika ayarlarına getirin.Varsa anakart üstündeki BIOS koruma Jumperlarını devre dışı bırakın.USB belleğinizi bilgisayara takın.İndirdiğiniz HP USB Disk programını yükleyin ve çalıştırın (Vista ve 7’de yönetici olarak çalıştırın).

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Resimdeki gibi bir ekran çıkacak. Şimdi “Create a DOS startup disk” seçeneğini tıklayın. “Using DOS system files located at” seçeneği seçili olsun, hemen alttan “…” işaretine tıklayın ve indirdiğimiz USBDOS programını seçin (zip sıkıştırmasını açmanız gerekiyor).

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Start deyin ve çalıştırın işte size USB açılış disketi.Önemli not: Bu işlem sonucunda USB belleğinizdeki tüm veriler silinecektir.Şimdi anakart üreticisinin sitesinden indirdiğiniz BIOS dosyalarını USB belleğe kopyalayın ve bilgisayarınız açılırken USB bellek üstünden boot etmesini sağlayın.Buradan sonra yapmanız gerekenler tecrübesiz kullanıcıların kafasını karıştırabilir. O yüzden çok basit gitmeye çalışacağım.Siyah ekranda A:/ yazısını görüyorsunuz. “dir” yazıp entera basın. Aşağıdaki resim gibi bir yazı ile karşılaşacaksınız.

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Eğer AMI Flash BIOS kullanıyorsanız ve resimdeki gibi AFUDOS yazısını görürseniz sorun yok. Yapmanız gereken şey resimdeki değerleri aynen yazıp entera basmak. Tabi benim 9C3F1P02.ROM yazdığım bölümü dir ekranında çıkan yazı ile değiştirmeniz gerekiyor.

Gizlenmiş İçerikGörmek İçin Foruma Giriş Yapınız. !

Bir yanlış yapmadıysanız BIOS’nuzun birkaç saniye sonra güncellenmiş olması gerekiyor.Eğer Award BIOS kullanıyorsanız dir yazısından sonra ya AFUDOS.exe ya da AWDFLASH.exe yazısı göreceksiniz. Hangi exe dosyasını görürseniz onu seçin, komut şöyle olacak.AWDFLASH örnek.bin /py/sn/cc/cd/cp/wb ya da AFUDOS örnek.bim /py/sn/cc/cd/cp/wbEvet, BIOS’nuz güncellenmiş durumda. Fakat bu yöntemi sadece BIOS’nuzda bir hata olursa ya da Windows üstünden BIOS güncellemeyi başaramazsanız kullanın.